Vào cuối tuần trước, truyền thông Hoa Kỳ đã cho biết có sự bất đồng giữa Tổng Thống Mỹ Biden và Thủ tướng Israel Netanyahu về các lằn ranh đỏ ở Gaza. Rồi qua lời phát biểu của Thượng Nghị Sỹ Chuck Schumer – đã tạo ra một cuộc đối đầu giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ-Israel. Có nhiều người đặt câu hỏi liệu Mỹ có thể hạn chế viện trợ quân sự nếu Israel tấn công vùng Rafah (địa điểm có cửa khẩu duy nhất Rafah nằm giữa Ai Cập và Gaza). Trong bản Tin nóng: Chiến tranh Israel-Hamas (1) trên website https://vietquoc.org có đoạn đã viết: Cố vấn an ninh quốc gia Hoa Kỳ Jake Sullivan khuyên nhủ có tính cách khẳng định rằng: “Israel không nên có chiến dịch quân sự lớn ở Rafah nếu không có một kế hoạch rõ ràng và khả thi để bảo vệ cái chết cho dân thường bằng cách đưa người dân đến nơi an toàn và cung cấp thức ăn, quần áo và chỗ ở cho họ”. Lời khuyên nhủ này chính là lằn ranh đỏ của Mỹ mà Joe Biden muốn…

Ngày 15/02/2024, hãng tin Reuters cho biết “Quan hệ Mỹ-Israel vấp phải rạn nứt ngày càng trầm trọng ở Gaza”. Sự rạn nứt này là sự bất đồng các “lằn ranh đỏ” của 2 bên. Về phía Joe Biden trong một cuộc phỏng vấn với MSNBC vào cuối tuần trước rằng Rafah là “ranh giới đỏ” nhưng không nêu rõ chi tiết là gì (2). Thì ra “ranh giới đỏ” của Biden chính là lời tuyên bố của Jake Sullivan nghĩa là phải có kế hoạch đáng tin cậy và khả thi để bảo đảm an toàn cho hơn 1 triệu người tị nạn Palestine đã tập trung lánh nạn tới vùng Rafah do Israel tấn công trên toàn cõi Gaza. 

Israel hiện không có kế hoạch an toàn nào cả mà muốn tấn công vũ bảo bằng phi pháo vào vùng Rafah, cho rằng tại vùng này hiện có 4 tiểu đoàn quân Hamas và nhiều cấp chỉ huy đang trú ẩn cùng các con tin người Israel bị Hamas bắt giữ.

Hôm chủ nhật 17/03, Thủ Tướng Israel Netanyahu phản pháo với Mỹ “Chúng tôi [Israel] sẽ đến đó” “Bạn [US] biết đấy, chúng tôi cũng có một ranh giới đỏ. Bạn biết ranh giới màu đỏ của chúng tôi là gì không? Ngày 7/10/2023 không xảy ra nữa. Không bao giờ xảy ra nữa”. Như vậy rõ ràng Israel không có một kế hoạch di chuyển người Palestine tị nạn tại vùng Gaza và tấn công bất chấp sự cảnh báo của Mỹ.

Cần một buổi họp để có sự đồng thuận:

Đồng minh trung thành đang đánh giặc mà cải nhau về cách đánh là đại thất sách. Ông Biden tối thiểu cũng biết điều đó, nên đã mời Israel đến Washington để đàm phán; giải thích quan điểm của đôi bên. 

Hôm 18/03, Cố Vấn An Ninh Quốc Gia Jake Sullivan nói với các phóng viên tại Toà Bạch Ốc rằng Tổng Thống Joe Biden đã nói chuyện trực tiếp với Thủ Tướng Israel Netanyahu để phản đối kế hoạch tấn công Hamas của Israel vào thành phố Rafah. Ông Sullivan cũng cho biết thêm rằng Tổng Thống Biden đã yêu cầu ông Netanyahu cử một phái đoàn quan chức quân sự, quốc phòng và nhân đạo “liên ngành” vào “đầu tuần tới” để gặp các quan chức Hoa Kỳ ở Washington và đàm phán về chiến dịch tại Rafah.

Ông Sullivan cho biết rằng chính quyền Biden có thể chấp thuận các cuộc tấn công có mục tiêu, có giới hạn ở Rafah, nhưng sẽ từ chối một cuộc tấn công vũ bảo rộng khắp của Israel vào thị trấn, đồng thời nói rằng một cuộc tấn công như vậy sẽ khiến dân thường và các hành lang viện trợ nhân đạo gặp nguy hiểm. Theo Israel cho đây là nơi đóng quân của 4 tiểu đoàn cuối cùng của Hamas và được cho là nơi các thủ lĩnh Hamas đang ẩn náu và giam giữ các con tin Israel. Đây cũng là con đường buôn lậu quan trọng.

Ông Biden đã công khai phản đối bất kỳ hoạt động nào của Israel ở Rafah kể từ tháng 2/2024, ít nhất là cho đến khi có kế hoạch sơ tán một triệu thường dân Palestine đã chạy trốn đang tập trung đến đó. Ông Netanyahu đã nói rằng không tấn công Rafah là thua cuộc. Tuy nhiên ông Biden gọi quan điểm này của ông Netanyahu là vô lý.

Ông Netanyahu và ông Biden đã phát biểu khắc khẩu, chỉ vài ngày sau khi ông Biden tán thành yêu cầu của Lãnh Đạo Đa Số Thượng Viện Chuck Schumer (Đảng Dân chủ, New York) rằng Israel nên tổ chức các cuộc bầu cử mới để thay thế ông Netanyahu. Ông Netanyahu gọi nhận xét của ông Chuck là “không phù hợp”.

Ông Netanyahu tuyên bố do Văn phòng Báo chí Chính phủ Israel đưa ra hôm thứ Hai (18/3): “Chúng tôi đã thảo luận về những diễn biến mới nhất trong cuộc chiến, bao gồm cam kết của Israel trong việc đạt được tất cả các mục tiêu của cuộc chiến: Loại bỏ Hamas, giải phóng tất cả các con tin của chúng tôi và đảm bảo rằng Gaza không bao giờ có thể thành mối đe dọa đối với Israel, đồng thời cung cấp viện trợ nhân đạo cần thiết để hỗ trợ đạt được các mục tiêu này”.

Ông Biden nhấn mạnh rằng Hamas có thể bị đánh bại nếu không có cuộc tấn công vùng  Rafah. Nhưng Mỹ không nói rõ bằng cách nào thuyết phục Hamas đầu hàng mà không cần chiến đấu!

Ông Sullivan dẫn lời Tổng thống Biden nói rằng Israel cần áp dụng một “chiến lược” dài hạn trong đó bao gồm đồng ý một nhà nước Palestine (có lẽ Hamas sẽ bị ‘thuyết phục’ ra khỏi đường hầm và tránh xa vũ khí của mình bởi viễn cảnh như vậy).

Ông Sullivan nói rằng việc Hamas quay trở lại Bệnh viện Shifa ở Thành phố Gaza và “bắn trả” vào binh lính Israel không phải là bằng chứng cho thấy Hamas cần phải bị đánh bại về mặt quân sự, mà đúng hơn là Israel đã không duy trì được quyền kiểm soát các khu vực Israel đã dọn sạch ở Gaza. Cố vấn An ninh Quốc gia cũng cho biết Israel chưa đưa ra kế hoạch di chuyển dân thường khỏi Rafah một cách an toàn.

Ông Sullivan cho biết ông Netanyahu đã đồng ý cử một phái đoàn đến Washington DC gặp các quan chức chính quyền Biden, dù quan điểm của Netanyahu về Rafah khác với quan điểm của Joe Biden.

Về cơ bản, quan điểm của chính quyền Biden là Israel phải đàm phán để có quyền tự vệ và đánh bại những kẻ khủng bố đã phát động cuộc chiến vào ngày 7/10.

Phía Israel vẫn phụ thuộc vào đạn dược của Mỹ và chờ đợi Thượng Viện do Đảng Dân Chủ điều hành để thông qua viện trợ quân sự khẩn cấp.

Tin tổng hợp từ Reuters, New York Time, Breitbart, Washington Post

---

Chú thích:

(1) https://vietquoc.org/tin-nong-chien-tranh-israel-dai-gaza/

(2) https://www.washingtonpost.com/opinions/2024/03/13/ignatius-biden-netanyahu-divide-gaza-war-rafah/