ASEAN lại chia rẽ về Biển Đông, Cam Bốt bị nghi bảo vệ Trung Quốc
Điều một số nhà quan sát chờ đợi đã lại xẩy ra trong nội bộ khối ASEAN. Mãi đến cuối ngày hôm nay, 06/08/2015, ASEAN mới đúc kết được bản Tuyên bố chung của Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN lần thứ 48, đã bế mạc từ ngày 04/08. Ngoại trưởng Singapore đã công khai thừa nhận là bất đồng giữa một số nước về đoạn nói về Biển Đông đã khiến văn kiện này chưa thể đúc kết được.
Theo bản Tuyên bố chung được hãng tin Pháp AFP đọc được, về vấn đề Biển Đông, khối Đông Nam Á đã ghi nhận “những quan ngại sâu sắc của một số Ngoại trưởng về các hoạt động cải tạo đất tại Biển Đông”, đã làm xói mòn sự tin tưởng lẫn nhau, làm gia tăng căng thẳng và có thể phá hoại hòa bình, an ninh và ổn định trong vùng.
Theo giới quan sát, việc ASEAN chậm trễ trong việc ra bản Tuyên bố chung phản ánh sự chia rẽ trong ASEAN về thái độ cần có đối với Trung Quốc.
Trong một cuộc họp báo vào sáng nay, Ngoại trưởng Singapore K. Shanmugam đã không ngần ngại cho biết là lẽ ra văn kiện này phải được hoàn chỉnh xong từ hôm qua, 05/08, thế nhưng điều đó “vẫn chưa xong” vì đang có “một số khó khăn”. Ngoại trưởng Singapore cho biết thêm : “Đoạn liên quan đến Biển Đông đang gây ra một số vấn đề”, và “chưa có đồng thuận về việc đoạn này phải như thế nào”.
Một số nguồn tin ngoại giao đã tiết lộ với hãng tin Pháp AFP rằng Philippines và Việt Nam đã muốn có lời lẽ mạnh mẽ phản đối các hành động cải tạo đảo đá của Trung Quốc. Tuy nhiên, đề nghị này đã bị đồng minh truyền thống của Trung Quốc trong ASEAN bác bỏ.
Việt Nam, Philippines muốn cứng rắn với Trung Quốc, còn Cam Bốt, Lào, Miến Điện thì không
Một nhà ngoại giao thông thạo vấn đề soạn thảo văn kiện ASEAN đã xác nhận rằng “Những người bạn của Trung Quốc đang tỏ rõ lập trường cứng rắn”. Nhân vật này không nói rõ các nước bênh Trung Quốc là ai, nhưng theo AFP, các quốc gia Đông Nam Á như Cam Bốt, Lào và Miến Điện thường bị coi là đồng minh của Trung Quốc.
Riêng Cam Bốt đã bộc lộ thái độ công khai ủng hộ quan điểm của Bắc Kinh về Biển Đông khi sẵn sàng phá hoại Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN vào năm 2012 để cho những lời chỉ trích Trung Quốc về Biển Đông không bị nêu lên trong văn kiện của ASEAN. Vào năm ấy, lần đầu tiên trong lịch sử của mình, ASEAN không ra được bản Tuyên bố chung đúc kết hội nghị Ngoại trưởng.
Lần này, kịch bản đó đã được một nhà ngoại giao ASEAN nhắc lại với AFP : “Trung Quốc đã biết ASEAN hoạt động ra sao trên vấn đề Biển Đông, họ biết làm gì để chia rẽ chúng tôi. Cứ nhìn vào những gì đã xảy ra ở Cam Bốt thì thấy”.
Trọng Nghĩa (RFI)