Điệp viên Sergei Skripal và con gái

Nữ Thủ tướng Anh Theresa May hôm thứ Tư (14/3) đã tuyên bố rằng nước Anh sẽ trục xuất 23 nhà ngoại giao Nga sau khi Moscow từ chối giải thích cách thức mà chất độc thần kinh do Nga sản xuất được sử dụng để hạ độc cựu điệp viên Salisbury.
Đây là vụ Anh trục xuất viên chức ngoại gia Nga lớn nhất kể từ khi nước này yêu cầu 31 nhà ngoại giao Nga phải rời nước Anh năm 1985 sau vụ đào thoát của điệp viên hai mang Oleg Gordievsky.
Bà Theresa May nói rằng những nhà ngoại giao Nga, được xác định là “các sĩ quan tình báo không công khai”, sẽ có một tuần để thu xếp rời khỏi nước Anh.
Bà May nói với Quốc hội Anh rằng Nga đã không đưa ra lời giải thích nào về cách mà chất độc thần kinh do họ sản xuất được sử dụng tại Anh Quốc. Thủ tướng Anh nhấn mạnh phản ứng của Moscow là hành vi “chế nhạo, khinh thường và thách thức” và đó là việc “sử dụng vũ lực trái phép”.

Thủ tướng Anh, dẫn theo thông tin từ các quan chức tình báo, nói thêm rằng “không có kết luận nào khác hơn rằng nhà nước Nga chính là bên có lỗi” trong vụ tấn công này và khẳng định đó là “bi kịch” khi mà Tổng thống Nga Vladimir Putin “đã lựa chọn hành động theo cách này”.

Đại diện của Anh Quốc tại Liên Hiệp Quốc sau đó đã nói trước Hội đồng Bảo an rằng Nga đã xử dụng “một loại vũ khí khủng khiếp đến mức nó đã bị cấm trong chiến tranh” tại một thành phố “hòa bình” của Anh.

Trong khi đó, phía Nga vẫn phủ nhận có liên quan đến nỗ lực ám sát ông Salisbury và cho biết Moscow sẽ có phản ứng phù hợp trước hành động của London.

Theo BBC, bà May cũng đã rút lại lời mời Ngoại trưởng Nga tới thăm Anh, và nói rằng Gia đình Hoàng gia Anh sẽ không tham dự FIFA Wold Cup tổ chức tại Nga vào tháng Sáu tới.

Phát biểu trước Hội đồng Bảo an, phó Đại sứ Anh tại Liên Hiệp Quốc, Jonathan Allen đã cáo buộc Nga vi phạm các nghĩa vụ của họ theo Công ước về Cấm Vũ khí Hóa học.

Ông Allen cho biết ông có nghe nói về mối đe dọa từ Nga, nhưng nước Anh sẽ không lo ngại các biện pháp trả đũa của Moscow.

“Chúng tôi sẽ bảo vệ các giá trị được đa số các nước tại Hội đồng trong Liên Hiệp Quốc chia sẻ và hôm nay chúng tôi kêu gọi các quý vị hãy sát cánh cùng chúng tôi”, BBC dẫn lời ông Allen phát biểu tại Hội đồng Bảo an.

Đáp trả tuyên bố của đại diện Anh Quốc, Đại sứ Nga tại Liên Hiệp Quốc Vasily Nebenzya phủ nhận việc Moscow liên quan tới vụ ám sát điệp viên Salisbury và yêu cầu Anh phải cung cấp “bằng chứng thực tế” để bảo vệ cho cáo buộc đó.

Ông Nebenzya nói: “Chúng tôi nhận được một tối hậu thư và yêu cầu trong 24 giờ phải xác nhận rằng chúng tôi đã phạm tội. Nói cách khác, phải thú nhận. Chúng tôi không nói theo kiểu ngôn ngữ tối hậu thư. Chúng tôi không sử dụng ngôn ngữ đó với bất kỳ nước nào. Và chúng tôi sẽ không cho phép nói chuyện bằng thứ ngôn ngữ đó”.

Trong khi đó, Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc Nikki Haley cho biết Washington giữ vững “đoàn kết tuyệt đối” với Anh, nhấn mạnh tới “mối quan hệ đặc biệt” giữa hai nước và nói rằng Mỹ sẽ “luôn luôn ở đó” vì nước Anh.

Sau khi phía Nga từ chối gặp bà May để hợp tác về vụ việc hạ độc ông Salisbury, Thủ tướng Anh đã phát đi thông báo về hàng loạt các biện pháp nhằm mục đích gửi “thông điệp rõ ràng” tới Nga.

Những biện pháp của Anh Quốc gồm:

– Trục xuất 23 nhà ngoại giao Nga
– Tăng cường kiểm tra các chuyến bay dân sự, hải quan và vận chuyển hàng hóa
– Đóng băng những tài sản của nhà nước Nga mà phía Anh cho rằng chúng có dấu hiệu được sử dụng để đe dọa tới tính mạng và tài sản của công dân Anh hoặc thường trú nhân tại Anh
– Các Bộ trưởng và Gia đình Hoàng gia Anh sẽ tẩy chay FIFA World Cup tại Nga vào mùa hè này
– Đình chỉ tất cả các liên lạc song phương cấp cao giữa Anh Quốc và Nga
– Lên kế hoạch xem xét ban hành luật mới để tăng cường phòng thủ chống lại “hành động của nhà nước thù địch”.

Ngoài ra, phía Anh còn có các hành động khác như:

– Bộ Ngoại giao cập nhật khuyến nghị về di trú tới Nga, thông báo công dân Anh nên “ý thức về khả năng có tâm lý chống Anh” tại Nga.
– Liên đoàn Bóng đá Anh (FA) cho biết họ sẽ làm việc chặt chẽ với chính phủ Anh và giới chức liên quan về việc xem xét việc đội tuyển bóng đá Anh tham gia FIFA World Cup tại Nga vào tháng Sáu.

Sau tuyên bố của Nữ Thủ tướng Anh, Bộ Ngoại giao Nga nói rằng đó là “một sự khiêu khích thô lỗ chưa từng thấy”.

Phía Nga nói thêm rằng “không thể chấp nhận và không xứng đáng” khi mà chính phủ Anh đã “làm trầm trọng” mối quan hệ song phương bằng việc thông báo “một loạt các biện pháp thù địch”.

Được biết, sau khi bị hạ độc hôm 4/3 tại thị trấn Gillingham, quận Kent, miền đông nam nước Anh, cựu điệp viên Sergei Skripal, 66 tuổi và con gái Yulia Skripal, 33 tuổi, vẫn đang được điều trị trong bệnh viện với tình trạng hết sức nguy kịch.

Ông Skripal là công dân Anh, trở về nước năm 2010 theo dạng “trao đổi điệp viên” sau khi ông bị nhà nước Nga kết tội tuồn tin mật cho MI6 – Cơ quan tình báo Anh.

YS