Tàu khu trục USS Decatur của Mỹ (Ảnh: US Navy) 

Bộ Quốc phòng Anh mới đây đã công bố video mô tả cận cảnh vụ chạm trán giữa tàu hải quân Mỹ và tàu chiến Tàu Cộng trên Biển Đông, theo South China Morning Post (SCMP).
Theo ghi nhận của Bộ Quốc phòng Anh, hôm 30/9, một tàu chiến Tàu Cộng đã tiến sát tàu tuần tra Hoa Kỳ, với khoảng cách chỉ khoảng 40 mét, một hành động mà Washington mô tả là “không an toàn và thiếu chuyên nghiệp”.
“[Tàu] của các ông đang trong hành trình nguy hiểm”, tàu chiến Tàu Cộng đưa ra cảnh báo đối với tàu chiến Mỹ. “Nếu các ông không thay đổi hành trình, các ông sẽ phải chịu hậu quả nghiêm trọng”.

“Chúng tôi đang thực hiện việc di chuyển hợp pháp”, tàu Mỹ trả lời.

Tàu Cộng cho rằng tàu của Mỹ đã xâm phạm vùng biển của Tàu Cộng và đó là hành động khiêu khích.

Tàu khu trục Luyang “đã hành động nhanh chóng và kiểm tra tàu Mỹ theo luật, đồng thời cảnh báo con tàu này [phải] rời khỏi vùng biển [của chúng ta]”, Bộ Quốc phòng Tàu Cộng thông tin sau thời điểm xảy ra vụ việc.

Hành động của tàu chiến Tàu Cộng được cho là một quyết định có chủ ý nhằm “làm gia tăng mức độ đối kháng”, theo ông Bill Hayton, một chuyên gia trong Chương trình châu Á-Thái Bình Dương tại Viện Hoàng gia về Quan hệ Quốc tế ở Luân Đôn, Anh Quốc.

“Theo tôi, đây là lần đầu tiên một tàu của Mỹ phải nhận một đe dọa trực tiếp với những lời lẽ như vậy”, ông Hayton nói, và cho rằng phản ứng của Tàu Cộng cũng có thể coi là thông điệp mà Bắc Kinh muốn gửi tới những đồng minh của Mỹ như Anh và Úc, những nước từng đưa tàu chiến tới Biển Đông.

Hình ảnh tàu chiến Tàu Cộng “cắt mũi” tàu Mỹ. (Ảnh: Bộ Quốc phòng Anh)

“Trong quá khứ, [với tình huống tương tự], phía Tàu Cộng thường chỉ đưa ra cảnh báo ‘bạn đang đi vào vùng biển Tàu Cộng, hãy tránh xa’ hoặc những câu kiểu như vậy. Nhưng đây là lần đầu tiên chúng tôi thấy họ dùng tới cụm từ “lãnh hậu quả nghiêm trọng” để cảnh báo tàu Mỹ. Điều đó cho thấy Bắc Kinh dường như đang muốn gia tăng mức độ đe dọa”, ông Hayton nêu nhận định.

Trong video được công bố, có thể thấy tàu chiến Tàu Cộng áp rất sát tàu Mỹ. Một thủy thủ trên tàu Mỹ nói rằng anh đã nghe thấy một lời nói phát ra từ phía tàu Tàu Cộng: “Hãy cố đẩy chúng ra khỏi đây!”.

Ông Hayton cho rằng không có chuyện Anh quốc, một đồng minh của Hoa Kỳ cũng thực hiện các cuộc tuần tra ở Biển Đông, công bố video này mà không có sự chấp thuận của Washington.

“Tôi sẽ chia sẻ tài liệu này để [mọi người] có thể thấy những hành vi tồi tệ của Tàu Cộng trên Biển Đông”, ông nói.

Hiện Bộ Quốc phòng và Bộ Ngoại giao Tàu Cộng chưa có phản ứng nào trước việc Anh cho công bố video về cuộc đụng độ giữa tàu chiến Mỹ-Trung trên Biển Đông.

Đô đốc Hải quân Hoa Kỳ, John Richardson, hôm thứ Năm (1/11) đã kêu gọi Bắc Kinh cần tuân theo quy tắc ứng xử khi các tàu của hai nước gặp nhau trên biển, ngay sau khi khẳng định Washington sẽ tiếp tục thực hiện quyền tự do hàng hải nhằm chống lại “tuyên bố [chủ quyền] biển bất hợp pháp”.

Li Jie, một chuyên gia hải quân tại Bắc Kinh, bình luận, vụ việc hồi tháng Chín cho thấy Hoa Kỳ đang trực tiếp tham gia vào cuộc đối đầu với Tàu Cộng trên Biển Đông.

“Hiện tại không có quốc gia nào đứng ra, vì vậy Mỹ phải tham gia một cách trực tiếp [đối đầu] với Tàu Cộng”, ông Li đánh giá.

Li dự đoán có thể sẽ còn có nhiều cuộc đụng độ tương tự vụ việc vừa qua giữa hải quân Mỹ-Trung trên Biển Đông, nhưng Tàu Cộng sẽ phải thực hiện các biện pháp bảo vệ chủ quyền của mình.

Viễn Triết