Lập pháp và công luận Mỹ: Động lực thúc đẩy Hoa Kỳ cứng rắn với Trung Quốc trên vấn đề Biển Đông

Thái độ và lập trường của Hoa Kỳ đối với tình hình biển Đông và đặc biệt với Việt Nam như thế nào? Giáo Sư Nguyễn Mạnmh Hùng có trả lời đài Radio French International với những tóm lược như sau…

Trả lời phỏng vấn của RFI, giáo sư chính trị học Nguyễn Mạnh Hùng, thuộc trường Đại Học George Mason, tiểu bang Virginia – Hoa Kỳ, đã lồng hoạt động hỗn hợp của hải quân Mỹ Việt vào trong toàn cảnh quan hệ quốc phòng giữa hai nước ngày càng được tăng cường sau các hành động hung hăng của Trung Quốc ở vùng Biển Đông.

– T sau tháng 7 năm 2010, Vit Nam đã quyết đnh công khai hóa và đa phương hóa vn đ Bin Đông. Hot đng hi quân chung M Vit ch tiếp tc chiến dch đó đ nói rng quan h quc phòng Vit M đã tăng cường thêm và cho thây rõ s hin din ca Hi quân M trong vùng.

– Gia M và Vit Nam đã xut hin mi “quan tâm chung” v vn đ chiến lược, v an ninh hàng hi Bin Đông và h s càng ngày càng cng tác cht ch hơn đ đáp ng mi quan tâm đó.

Quan đim ca M v Bin Đông : Trước sau như mt v nguyên tc, thay đi đáng k v đng thái

– Tranh chp Vit Trung v Bin Đông đã có t lâu. Trước đây, M đng ngoài, nhưng gn đây, khi thy Vit Nam chng t quyết tâm mun đc lp vi Trung Quc, và mun gi ch quyn ca mình, M đã t thái đ đi vi Vit Nam và vi Trung Quc.

– T gn như trung lp, M ngày càng ch trích Trung Quc nhiu hơn. Ngay t năm 2009, M đã bt đu quan tâm, khi đu vi cuc điu trn ca Thượng Ngh Sĩ Jim Webb, sau đó là phát biu ca th trưởng ngoi giao John Negroponte Vit Nam, nói rng M quan tâm đến vn đ an ninh hàng hi vùng Á châu. Nht là trong năm nay, Hoa Kỳ đã lên tiếng ch trích các hành đng ca Trung Quc, ch không còn đng gia như trước.

Chính gii và công lun ngày càng thun li vi Vit Nam và chng Trung Quc

– Chính gii Hoa Kỳ cũng như công lun M t gii truyn thông, chiến lược gia và hc gi càng ngày càng thun li hơn đi vi Vit Nam trong trường hp này, và càng ngày càng chng Trung Quc hơn.

-Dĩ nhiên cũng có nhng người khuyến cáo không nên, như ông Kisinger chng hn, nhưng nhng thành phn đó ngày càng tr thành thiu s.

– Trong gii lãnh đo M thì có khác bit nh : Hành pháp chng mc hơn, còn lp pháp rõ rt hơn.

Quan đim ca lp pháp tác đng đáng k đến hành đng ca chính quyn Obama

– Tháng 7/2009, khi ông Webb t chc cuc điu trn v các vn đ vùng Thái Bình Dương, ông y đã buc các th trưởng ngoi giao và quc phòng M phi lên tiếng, và t đó thì chính quyn M liên tc xác đnh các lp trường ca mình Bin Đông.

– Chính quyn đã xác đnh : (1) M có quyn li trong vic duy trì an ninh hàng hi và t do lưu thông trên bin c vùng đó; (2) Đòi hi ca Trung Quc quá đáng; (3) M không bênh vc lp trường ca bên nào, nhưng chng vic s dng võ lc và khuyến khích gii pháp thương thuyết đa phương căn c trên lut quc tế và lut bin, và sn sàng làm trung gian nếu cn thiết trong cuc thương thuyết này; (4) Đang và s tiếp tc tăng cường quan h vi các quc gia trong vùng.

– Ngh quyết Thượng vin M ngày 27/6 nêu ra ba đim quan trng : (1) Ch trich vic Trung Quc s dng võ lc Bin Đông và nói rõ là như vy; (2) Đòi hi gii quyết tranh chp qua thương thuyết; (3) ng h s hin din quân s ca M vùng này. Đim quan trng là ngh quyết được biu quyết vi toàn b 100% s phiếu !

– Thượng Ngh Sĩ McCain rt quan trng trong đng Cng Hòa, trong cuc hi tho v Bin Đông do Trung tâm Nghiên cu Chiến lược CSIS t chc 1 tun trước đó cũng đã đưa ra mt s đ ngh rt quan trng : (1) Trung tâm chính tr thế gii đã chuyn qua Châu Á Thái Bình Dương, lc lượng M phi duy trì tư thế thun li hơn vùng này; (2) Không th chp nhn cho mt cường quc dùng võ lc, t gii thích lut quc tế, biến Bin Đông thành vùng cm lưu thông “no zone” cho tàu bè thế gii; (3) M phi chuyn thêm quân qua vùng này; (4) Chính quyn M phi có thái đ rõ rt vi Trung Quc vùng này; (5) M phi giúp tăng cường kh năng phòng th ca các quc gia châu Á.

– Chúng ta thy là chính quyn M đã t t áp dng nhng đòi hi đó ri.

– Ngoài ra, t hai năm nay, liên miên có nhng cuc hi tho v Bin Đông ti Trung tâm CSIS, Wilson Center, American Enterprise Institut (AEI)… cho thy là gii chiến lược, gii hc gi bên M rt quan tâm đến vn đ Bin Đông và càng ngày càng không chp nhn vic s dng võ lc ca Trung Quc.

– Mi quan ngi là nếu mà c đ cho Trung Quc s dng võ lc, t gii thích lut quc tế theo kiu ca h, thì trt t thế gii s b đe da.

Bin Đông s được nêu lên ti các hi ngh ca ASEAN trong tháng 7 nhưng tranh cãi s không gay gt

– Có nhng đng thái ngoi giao cho thy là vn đ Bin Đông chc chn s được nêu lên,   nhưng nhng cuc tho lun s không gay gt như trước. ASEAN mun biến bn tuyên b ng x DOC thành b lut ng x COC tc là mt b quy tc v ng x chung. Tôi nghĩ là vn đ này s được đưa ra. Trong cuc hi tho gn đây, người ta nói rng công vic điu đình gn như là xong ri. Chưa biết được là điu đó s được đưa ra hay không.

Trong hi ngh ln này, các bên s tìm cách gim căng thng, nhưng cho dù vy, điu chc chn là vic tăng cường quan h quc phòng gia M và các nước ASEAN s tiến lên ch không ngng li.

Trích RFI

Sáng Lập Đảng

Nguyễn Thái Học người Sáng Lập Việt Nam Quốc Dân Đảng

Tìm Bài Theo Tháng

Tự Điển Hỏi Ngã Tiếng Việt