Vị trí Biển Đỏ (Red Sea) ở vùng Vịnh

Lời người post: Từ những máy bay và thuyền không người lái của Ukraine choáng ngợp trên vùng Biển Đen (Black Sea) nay thấy hỏa tiễn bay trên Biển Đỏ (Red Sea) của phiến quân khủng bố Houthi… làm cho siêu cường Mỹ lo ngại phải thành lập liên minh chống lại.
Thấy siêu cường của Mỹ thật khó hiểu, họ có một sức mạnh vạn năng trong tay mà không dám hạ thủ một mình sơ mang tiếng. Việc lớn nhỏ trên thê giới cũng cần bầu bạn mới dám làm. Chuyện khủng bố Houthi cũng vậy, Bộ Trưởng Quốc Phòng Lloyd Austin lập Liên Minh chống Houthi… vậy phiến quân Houthi là ai? Bài này đăng trên báo Economic “Who are the Houthi, the group attacking ships in the Red Sea?” phiên dịch của Phan Nguyên trong trang nghiencuuquocte.org.

Houthi, nhóm khủng bố tấn công tàu thuyền ở Biển Đỏ, là ai?

Cuộc chiến giữa Israel và Hamas đã để lại những biến động ở Biển Đỏ. Kể từ khi cuộc tấn công vào Gaza của Israel bắt đầu, Houthi, một nhóm nổi dậy ở Yemen đã tiến hành một loạt tấn công vào các tàu chở hàng. Nhóm khủng bố này, được Iran hậu thuẫn, họ tuyên bố hành động trong tình đoàn kết với người Palestine. Họ đe dọa sẽ tấn công bất kỳ con tàu nào (quân sự hay dân sự) đến hoặc rời khỏi Israel mà không phải tàu cung cấp viện trợ nhân đạo cho Dải Gaza.

Vào ngày 19/11, các phiến quân Houthi đã cướp một tàu chở hàng có liên kết với một công ty của Israel. Vào ngày 12/12, một hỏa tiễn được phóng từ khu vực do nhóm này kiểm soát ở Yemen đã làm hư hại một tàu chở dầu của Na Uy đang trên đường đến Israel. Các tàu của Pháp cũng bị một Drone bắn cháy. Mỹ đang cố gắng kêu gọi liên minh bằng cách thành lập một lực lượng đặc nhiệm hải quân để đối phó. Vậy nhóm Houthi là ai và tại sao họ lại tham gia vào cuộc chiến này?

Phong trào Houthi nổi lên ở miền bắc Yemen, nơi hầu hết mọi người theo chủ nghĩa Zayd là một nhánh của Hồi giáo dòng Shia. Các thầy tế (imam) theo Zayd đã tranh giành quyền kiểm soát khu vực trong nhiều thế kỷ. Vào năm 1918, họ đã thành lập một quốc gia có chủ quyền và các imam đã cai trị cho đến năm 1962.  Khi một cuộc đảo chính quân sự gây ra dẫn đến việc thành lập Cộng Hòa Ả Rập Yemen, các khu vực theo chủ nghĩa Zayd nghèo hơn so với các vùng trung du có đa số người Hồi Giáo Sunni. Vào những năm 1980, chính phủ Ả Rập Saudi và Yemen bắt đầu thúc đẩy chủ nghĩa Hồi Giáo ở phía bắc, một phong trào phản kháng chủ nghĩa Zayd tương đối ôn hòa đã nổi lên để đáp trả. Vào những năm 1990, Hussein al-Houthi, một giáo sĩ chủ nghĩa Zayd, đã giúp thành lập các trường học mùa hè mang tên Thanh Niên Mộ Đạo (Believing Youth) nhằm chống lại việc thành lập các chủng viện Sunni do Ả Rập Saudi tài trợ. Đến năm 2001, nhóm của ông đã tách ra và những người theo phe của ông được gọi là nhóm Houthi.

Quân khủng bố Houthi xé và đạp lên cờ Israel và Hoa kỳ

Sự ủng hộ Houthi ngày càng tăng đối với phong trào khiến nó trở thành mối đe dọa đối với chính phủ Yemen; các nhà lãnh đạo Yemen đã ủng hộ cuộc xâm lược Iraq của Mỹ vào năm 2003, điều mà bị nhiều người Yemen lên án. Lợi dụng sự phẫn nộ đó, Houthi đã kêu gọi biểu tình rầm rộ, ông xem Cách Mạng Hồi Giáo của Iran và nhóm Hezbollah ở Lebanon là hình mẫu. Nhóm Houthi đã dùng khẩu hiệu kêu gọi tiêu diệt Mỹ và Israel: Khẩu hiệu này lần đầu vào năm 2000, sau khi xem đoạn phim quay cảnh một đứa trẻ Palestine bị binh sĩ Israel giết chết trong intifada (cuộc nổi dậy) lần thứ hai của người Palestine.

Khi cuộc nổi dậy ở miền bắc ngày càng gia tăng, chính phủ Yemen đàn áp. Sau khi Houthi bị lực lượng chính phủ tiêu diệt vào năm 2004, các thủ lĩnh mới của nhóm đã tiến hành cuộc chiến đầu tiên chống lại chính phủ Yemen. Phần lớn vũ khí của họ có được đến từ chợ đen hoặc trong quân đội nào đó. Sự đàn áp tàn bạo của chính phủ Yemen đã khuyến khích nhiều người hơn tham gia các cuộc xung đột tiếp theo, xây dựng cánh quân của nhóm càng ngày càng đông hơn. Năm 2011, trong Mùa Xuân Ả Rập, nhóm Houthi đã giành quyền kiểm soát Saada, một tỉnh ở miền bắc Yemen và lấy tên là Ansar Allah, hay “Những người bảo vệ Chúa Allah”.

Quân Khủng bố Houthi đi diễn hành