Sơ đồ chiến tranh tại Dải Gaza

Chiến trường trên Dải Gaza đã thỏa thuận ngưng bắn từ 7 giờ sáng ngày 24/11 để trao đổi những con tin Israel bị Hamas bắt đưa về Gaza ngày 7/10 và khoảng 150 người Palestine đang bị giam giữ trong trại tù ở Israel, cũng như bảo đảm an toàn cho xe chở hàng viện trợ nhân đạo tiến sâu vào Gaza để tiếp tế cho dân chúng. Sau đó hai bên Israel-Hamas đã đồng ý tăng thêm ngưng bắn 2 lần, được 3 ngày cho đến ngày 1/12.

Từ ngày đầu tiên của ngưng bắn (24/11) phiến quân Hamas đã thả một số con tin bao gồm phụ nữ và trẻ em người Israel và công nhân nông trại người Thái Lan tại cửa khẩu Rafah cho chính quyền Ai Cập trước sự chứng kiến của 8 nhân viên hội Hồng Thập Tự Quốc Tế (ICRC/International Committee of the Red Cross). Phía Israel cũng thả 150 tù nhân người Palestine đang giam giữ trong nhà tù Israel. Qatar và nhiều chính quyền quốc gia tham dự đóng vai trung gian hòa giải cho thỏa thuận ngừng bắn và trao đổi con tin nói trên.
Đầu ngày 1/12 chấm dứt ngưng chiến và hai bên tuyên bố:
– Hamas nói với tạp chí Al Jazeera, nhật báo Qatar (1) rằng các cuộc đàm phán về trao đổi tù nhân hiện đã kết thúc và sẽ không tiếp tục cho đến khi Israel ngừng tấn công và thả hết tù nhân Palestine.
– Israel đã ra lệnh cho nhóm đàm phán Mossad ở Doha (thủ đô Qatar) trở về nước vì họ cho đàm phán gặp “bế tắc”…

Sau khi lệnh ngưng bắn vừa chấm dứt thì lập tức Israel tấn công phía Nam Gaza: máy bay chiến đấu và pháo binh của quân đội Israel bắn vào thị trấn Khan Younis ở phía Nam Dải Gaza vào hôm thứ Bảy (1/12). Quân đội Israel đã tấn công các nhà thờ Hồi giáo, các khu dân cư gần một bệnh viện rất dữ dội.

Trong đợt tấn công mới của Israel, Bộ Y tế Gaza cho biết ít nhất 193 người Palestine đã bị thiệt mạng và 650 người bị thương kể từ giờ phút lệnh ngừng bắn chấm dứt vào ngày 1/12. Số người chết này thêm vào số người chết trước đây khoảng 15,000 người Palestine kể từ khi bắt đầu chiến tranh. Người đứng đầu Hội Hồng Thập Tự cho biết cuộc giao tranh mới diễn ra rất ác liệt và vô cùng căng thẳng.

Giám đốc ICRC – Robert Mardini nói với hãng tin Reuters ở Dubai: “Đó là một sự phá hủy lớn, chưa từng có đối với cơ sở hạ tầng quan trọng, nhà dân và các khu vực lân cận”.

Theo lời của Mardini, với các điều kiện bên trong khu vực do Hamas cai trị đã “bị đột phá”. Các xe tải cứu thương kể từ khi kết thúc lệnh ngừng bắn đã tiến vào Gaza thông qua phía Ai Cập ở cửa khẩu Rafah hôm thứ Bảy. Các bên tham chiến đã đổ lỗi cho nhau về sự sụp đổ của thỏa thuận ngừng bắn kéo dài bảy ngày, trong đó Hamas đã thả con tin để đổi lấy các tù nhân Palestine bị giam trong các nhà tù của Israel.

Về phía nam của Gaza đang bị ảnh hưởng nặng nề vào ngày thứ Bảy (2/12). Người dân cho biết các ngôi nhà và khu đất trống đã bị trúng đạn và ba nhà thờ Hồi giáo bị phá hủy ở Khan Younis. Tại thành phố Deir Al-Balah ở miền trung Gaza, 9 người Palestine bao gồm cả trẻ em, đã thiệt mạng trong một cuộc không kích.

Người dân Gaza phải di tản khỏi Khan Younis và ở phía bắc khu vực đông dân cư ở Gafah, người dân cho biết họ lo ngại quân đội Israel đang chuẩn bị di chuyển xa hơn về phía nam tức gần cửa khẩu Rafah. Theo các bác sĩ và nhân chứng, vào sáng thứ Bảy, máy bay chiến đấu của Israel đã tấn công các khu vực gần Bệnh viện Khan Younis Nasser sáu lần. Bệnh viện này chứa đầy hàng nghìn người phải di tản và hàng trăm người bị thương, trong đó có nhiều người đã được di tản  khỏi các bệnh viện phía bắc Gaza.

“Một đêm kinh hoàng”, Samira, bà mẹ 4 con, nói: “Đó là một trong những đêm tồi tệ nhất mà chúng tôi đã trải qua ở Khan Younis trong sáu tuần qua kể từ khi chúng tôi đến đây”.

Quân đội Israel cho biết trong 24 giờ qua, các cuộc tấn công kết hợp của lực lượng mặt đất, không quân và hải quân của nước này đã tấn công 400 mục tiêu và tiêu diệt một số lượng chưa xác định phiến quân Hamas.

Bảo cũng phải chạy trốn

Truyền đơn do phi cơ Israel thả xuống các khu vực phía đông địa điểm Khan Younis đã ra lệnh cho cư dân của bốn thị trấn phải di tản xa hơn về phía nam tới cửa khẩu Rafah giữa Ai Cập và Dải Gaza. Người dân đổ ra đường với đồ đạc chất đống trong các xe đẩy, tìm kiếm nơi trú ẩn ở xa hơn. 

Trong khi đó, lữ đoàn Al-Quds của nhóm vũ trang Hồi giáo Jihad cho biết lực lượng của họ đã bắn đạn súng cối vào quân đội Israel tập trung tại Kissufim ở phía nam Dải Gaza nằm phía đông Khan Younis và Deir Al-Balah. Trong khi quân đội Israel cho biết họ đã tiêu diệt nhiều phiến quân Jihad ở phía bắc Gaza, bao gồm cả các cuộc va chạm tại một nhà thờ Hồi Giáo do phiến quân Jihad  dùng làm trạm chỉ huy. Ở miền nam Israel, còi báo động vang lên vào sáng sớm thứ Bảy tại các cư dân gần biên giới Gaza.

Trách nhiệm hòa giải ngừng bắn

Thỏa thuận ngừng bắn 4 ngày bắt đầu vào ngày 24/11 đã được gia hạn hai lần thêm 3 ngày. Nhưng sau 7 ngày trong đó phụ nữ, trẻ em và con tin nước ngoài cũng như một số tù nhân Palestine được trả tự do, các nhà hòa giải không tìm được công thức để thả thêm người và ngừng bắn chấm dứt. 

Qatar, nước đóng vai trò trung gian hòa giải, cho biết các cuộc đàm phán vẫn cố gắng tiếp tục để khôi phục thỏa thuận ngừng bắn thêm. Tuy nhiên việc Israel oanh tạc ở Nam Gaza đã gây ra nhiều phức tạp. Một quan chức Israel ở Washington cho biết việc giải cứu càng nhiều con tin càng tốt là “ưu tiên hàng đầu”. Quan chức này cho biết thêm: “Israel sẵn sàng tạm dừng thêm” và “Chúng ta có thể đàm phán trong khi vẫn tiếp diễn cuộc chiến”.

Gaza sẽ kết thúc ra sao dưới mắt Washington 

Phó Tổng thống Hoa Kỳ Kamala Harris dự kiến sẽ đặt ra các mục tiêu của Mỹ khi xung đột Israel-Hamas kết thúc. Một quan chức Tòa Bạch Ốc cho biết, PTT Kamala Harris, người đang tham dự hội nghị thượng đỉnh về khí hậu COP28 ở Dubai, nhấn mạnh rằng người dân Palestine ở Gaza và Bờ Tây cuối cùng phải được thống nhất dưới một chính thể.
Chính quyền Palestine được phương Tây hậu thuẫn cai quản một phần Bờ Tây. Nhưng phiến quân Hamas đã giành quyền kiểm soát Dải Gaza vào năm 2007 từ đảng Fatah là chính thống của Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas (tiền thân là PLO) và đã cai trị vùng đất Gaza kể từ đó.
Tuy nhiên, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan cho biết tại Istanbul rằng cơ hội hòa bình ở Gaza sau thời gian tạm dừng hiện đã bị mất do điều mà ông gọi là cách tiếp cận không khoan nhượng của Israel!
Trong dấu hiệu nguy cơ chiến tranh đang lan sang các mặt trận khác, Israel đã pháo kích các vị trí của Hezbollah ở miền nam Lebanon trong ngày thứ hai. Hezbollah cho biết một trong những chiến binh của họ đã thiệt mạng.

Theo tin Reuters

(1) https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2023/12/2/israel-hamas-war-live-israeli-bombs-rain-down-on-gaza-after-truce-collapse