Cuộc khủng hoảng kinh tế gần đây ở Trung Cộng đã thành tâm điểm toàn cầu. Có phân tích cho biết, nguyên nhân chính là từ các chính sách xã hội của Đảng Cộng Sản Tàu (ĐCST) trong tình trạng các ban bệ thân tín của Tập Cận Bình toàn những quan chức Đảng, họ không phải chuyên viên am tường về kinh tế. Điều nguy hiểm là vấn đề suy thoái  kinh tế của Trung Cộng này có thể gây ra bất ổn chính trị làm ĐCST sụp đổ.

 

 

Trách nhiệm từ các chính sách kinh tế gần đây

Tuần này, một loạt sự kiện kinh tế tại Trung Cộng đã gây chấn động thế giới: Lãnh vực địa ốc nối tiếp nhau “nổ bong bóng”, những dữ liệu về kinh tế giảm sút, sức tiêu dùng lao dốc, tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên phá kỷ lục (có tin đến 40%), đầu tư trực tiếp nước ngoài xuống mức thấp nhất kể từ 33 năm qua (từ năm 1990)… Doanh nghiệp tư nhân và công ty quốc doanh Trung Cộng liên tiếp vỡ nợ trái phiếu. Trung Cộng ngừng công bố tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên.

Trong danh sách những tiêu đề tiêu cực ngày càng dài thêm này của nền kinh tế Trung Cộng, thông tin mới nhất là công ty bất động sản khổng lồ Evergrande đã nộp đơn xin tái cơ cấu nợ tại Hoa Kỳ.

Theo phân tích của Wall Street Journal (WSJ) chom biết, không thể không quy cho nguyên nhân gây ra tình trạng này của Trung Cộng là do các chính sách gần đây mà ĐCST thực hiện, đây có thể là một trong những lý do khiến dữ liệu kinh tế Trung Cộng đột nhiên trở nên tệ hại.

Theo phân tích, cuộc đàn áp tàn nhẫn của Bắc Kinh đối với nguồn tài chính của các nhà phát triển, sự vỡ nợ của Công ty Evergrande và sự suy thoái nghiêm trọng kéo dài sau đó của thị trường bất động sản đã giáng đòn chí mạng vào toàn xã hội Trung Cộng, đến nay nhiều gia đình vẫn đang ngồi chờ đợi những ngôi nhà trên giấy tờ mà có thể không bao giờ được xây dựng.

Đồng thời, bị ảnh hưởng bởi chính sách phòng chống dịch bệnh “Zero COVID” nghiêm ngặt trước đây của ĐCST, chính phủ chấn chỉnh ngành công nghệ Internet và ngành giáo dục, các dịch vụ vốn là những nơi tạo công việc làm chính nay đã trở nên đình đốn.

Các công ty kỹ thuật công nghệ tư nhân từng thành công ở Trung Cộng như “gã khổng lồ” Internet Alibaba, Ant Group, Tencent… đã bị nhà cầm quyền Trung cộng thẳng tay đàn áp quyết liệt; việc Tập Cận Bình đưa ra “Luật chống gián điệp” đã khiến các đầu tư nước ngoài lo lắng. Tuần báo kinh tế Wirtschaftswoche của Đức nhận định rằng: sự việc cầm quyền ĐCST không xem trọng bảo vệ quyền lợi của các nhà đầu tư, vì vậy bất cứ ai tiếp tục đầu tư vào Trung Cộng chỉ có thể tự trách mình ngu xuẩn.

Hậu quả đó đã đem đến là dòng vốn ngoại (FDI) rút khỏi Trung Cộng trong Quý 2 năm nay rất mạnh. Theo thống kê của Cục Quản Lý Ngoại Hối Trung Cộng, sụt giảm đầu tư trực tiếp của các công ty nước ngoài vào ngành công nghiệp của Trung Cộng đạt mức cao mới ngất ngưỡng 87% so với cùng kỳ năm ngoái, và đó cũng là mức thấp nhất trong 25 năm qua.

Đầu tư nước ngoài vào Trung Cộng giảm xuống mức thấp nhất trong 25 năm qua

Một chuyên gia cho biết: Kiểu quản trị của Tập Cận Bình sẽ làm suy bại nền kinh tế. Về vấn đề khủng hoảng này, tờ Neue Zürcher Zeitung của Thụy Sĩ cho biết ban lãnh đạo ĐCST đã không làm gì cả, có vẻ như họ “bình chân như vại” hơn là nỗ lực thực hiện các chính sách kinh tế nghiêm ngặt để cải thiện tình hình kinh tế tệ hại hiện nay.

Tập Cận Bình đã không xuất hiện trước công chúng kể từ ngày 31/7 trong chương trình thời sự của CCTV (China Central Television). Tối ngày 17/8 đã đề cập đến việc Tập Cận Bình chủ tọa buổi họp Bộ Chính trị, nhưng không có bất cứ hình ảnh của Tập đưa lên và Tập cũng không xuất hiện.

Tờ WSJ cũng cho rằng kế hoạch kích thích tiêu dùng quy mô lớn của Trung Cộng có thể là cách để thuyết phục người dân rằng Bắc Kinh đặt lợi ích của người dân lên hàng đầu thay vì tập trung chủ yếu vào các chính sách công nghiệp lớn và địa chính trị.

Tuy nhiên, gần đây chuyên gia Willy Wo-Lap Lam của Jamestown Foundation – tổ chức think tank ở Washington, cho biết rằng nhóm thân cận của Tập Cận Bình toàn các quan hoạt động Đảng, họ thiếu kiến ​​thức về kinh tế, tài chính và thương mại toàn cầu.

Willy Wo-Lap Lam nói với Nikkei Asia: “Tập Cận Bình và các cố vấn thân cận nhất của ông ta không biết nhiều về kinh tế…. Sau Đại hội 20 hầu hết những người mà Tập đề bạt không phải là các nhà kỹ trị…. Họ đa số là cán bộ Đảng “hồng hơn chuyên” lo tuyên truyền tư tưởng Đảng, không hiểu mấy về thương mại và tài chính quốc tế”.

Nhà cầm quyền Trung Cộng khóa trước là các nhà kỹ trị, như cựu Thống đốc Dị Cương (Yi Gang) của Ngân Hàng Nhân Dân Trung Cộng có bằng tiến sĩ kinh tế tại Đại học Illinois: “Họ hiểu cách thức hoạt động của nền kinh tế phương Tây và họ có mối quan hệ khá tốt với các quan chức Hoa Kỳ cũng như người đứng đầu các công ty Mỹ như Goldman Sachs”.

Ngược lại, Thống đốc mới của Ngân Hàng Nhân Dân Trung Cộng hiện nay là ông Phạm Công Thắng (Pan Gongsheng) đã không thể hiện là một thống đốc ngân hàng trung ương có năng lực với những ý tưởng mới. Ông Phạm Công Thắng phải báo cáo với Phó Thủ tướng Hà Lập Phong (He Lifeng) mọi vấn đề, rồi Hà báo cáo với Tập Cận Bình, trong khi ông Hà Lập Phong chỉ là một quan chức xưa nay phụ trách công tác nội bộ Đảng Cộng Sản Tàu.

Có thể châm ngòi cho bất ổn chính trị

Tờ WSJ cảnh báo rằng nếu Trung Cộng tiếp tục để nền kinh tế chìm vào thời kỳ đình trệ kéo dài thì sẽ có nguy cơ bất ổn chính trị xảy ra.

Về quan điểm này, có thể nhìn lại bài luận đăng trên Facebook của nhà bình luận Nghiêm Thuần Câu (Yan Chungou) tại Hồng Kông, “Cuộc khủng hoảng tài chính đã gây ra khủng hoảng kinh tế và chính trị, đó là những gì đang xảy ra hiện nay. Câu hỏi đặt ra là liệu ĐCST có khả năng kiểm soát tình trạng bất ổn xã hội hay không?”.

Ông Nghiêm Thuần Câu cho rằng hiện tại Trung Cộng áp dụng cách là trì hoãn cuộc khủng hoảng xã hội. Ông cho biết, khi vỡ bong bóng bất động sản, Trung Cộng không cho các công ty bất động sản phá sản vì ngại hiệu ứng domino, nhưng với nhiều “gã khổng lồ” bất động sản phá sản như vậy thì nguồn vốn nhà nước làm sao đủ để giải cứu? Còn cứ trì hoãn thì làm sao các nhà phát triển bất động sản có thể tiếp tục tồn tại? Họ nuôi bao nhiêu người như vậy lại ôm khối nợ và trả lãi nhiều như vậy thì làm sao? Điều khủng khiếp là domino, càng trì hoãn thì quy mô nổ bong bóng càng lớn và càng khó gỉải cứu.