Hình minh họa

Một Vladimir Putin bị dồn vào đường cùng có thể trở nên tàn nhẫn và nguy hiểm hơn bao giờ hết.

Vladimir Putin là một “thiên tài”, Donald Trump cười cười, nói nói. Cựu tổng thống Mỹ phát biểu ngay trước cuộc xâm lăng của Nga vào Ukraine mấy ngày, và tỏ ra ngưỡng mộ người đàn ông “hiểu sâu biết rộng” ở Điện Kremlin.

Vậy thiên tài này đã đạt được những gì? Bốn tháng sau cuộc xâm lược và quân đội Nga vẫn không thể giành được chiến thắng nhanh chóng mà Putin trông đợi. Sự kháng cự của Ukraine mãnh liệt hơn nhiều so với dự đoán của Putin ở Crimea, quân đội Ukraine thì liên tục chống trả, trong khi toàn dân nhanh chóng huy động lực lượng. Những người lính Nga bị quay phim lại đã phàn nàn rằng họ chỉ được thông báo tham gia một nhiệm vụ huấn luyện nào đó.

Phản ứng quốc tế cũng quyết liệt hơn, phối hợp hơn, và đoàn kết hơn so với những gì Putin dự tính. Nga đang bị loại khỏi hệ thống tài chính toàn cầu, hầu hết không phận châu Âu đã đóng cửa đối với các hãng hàng không Nga. Đồng thời, có một lạ kỳ có tính cách lịch sử trong chính sách đối ngoại và an ninh của nước Đức là Berlin cuối cùng cũng gửi vũ khí đến Ukraine, và cam kết chi tiêu hơn 2% GDP cho nền quốc phòng của mình. Liên Minh NATO cũng tìm ra một mục tiêu mới cho mình. Nga thành kẻ xấu, kể cả Trung Cộng “đồng chí” thân cận nhất cũng không dám công khai ủng hộ Putin tại Liên Hiệp Quốc mà đã chọn cách tránh né bỏ phiếu trắng.

Bên trong nước Nga, người dân hoảng loạn đổ xô đi rút tiền ngân hàng. Giá trị đồng tiền Nga (rúp) giảm mạnh, thị trường chứng khoán Nga tuột dốc không thắng. Các cuộc biểu tình phản đối chiến tranh của người dân nổ ra trên khắp đất nước, đã bị đàn áp khốc liệt. Những người nổi tiếng ở Nga, các nhà tài phiệt và thậm chí cả con cái của một số giới chức Nga đã lên án việc Putin đưa quân xâm lăng vào Ukraine. Trước màn hình TV, các giới chức của Putin lộ rõ vẻ khó chịu khi phải thực hiện mệnh lệnh của Putin. Các phương tiện truyền thông chính thức của Nga “đơn thương độc mã” nhai lại lập trường phủ nhận mức độ của cuộc chiến, khi tiếp tục “điệp khúc” nhàm chán lừa bịp người dân rằng đây chỉ là một “chiến dịch quân sự đặc biệt” nhằm hỗ trợ các khu vực ly khai Donetsk và Luhansk mà Putin tự phong là “nhà nước cộng hòa độc lập”.

Cùng lúc, Ukraine lại đang nhận được sự ngưỡng mộ và công nhận của quốc tế, ở mức độ chưa từng có kể từ khi nước này giành được độc lập vào năm 1991. Volodymyr Zelensky, Tổng thống Ukraine, từng được coi là một diễn viên hài bình thường nay được quốc tế ca ngợi như một vị anh hùng nhờ khả năng lãnh đạo đầy cảm hứng của ông. Hành động Zelensky dũng cảm xuống đường tại thủ đô Kyiv là một sự tương phản rõ rệt với sự hèn nhát của Putin, kẻ quá sợ hãi virus Vũ Hán, đến mức không cho phép các giới chức thân cận đứng gần mình. Những lời kêu gọi giúp Ukraine nhanh chóng khắp nơi trên thế giới ngày càng mạnh, càng tăng thêm.

Putin đạt được tất cả những điều này chỉ trong bốn tháng. Vâng, quả là thiên tài, thiên tài tuyệt đỉnh… “xứng đáng” đại diện cho “đỉnh cao trí tuệ loài người”!

Tuy vậy,

Một Vladimir Putin bị bẽ mặt và bị dồn vào chân tường sẽ trở nên nguy hiểm nhất và tàn nhẫn tột cùng hơn ai hết từ cổ chí kim. Vốn một sĩ quan KGB đầy thủ đoạn độc ác của chế độ Cộng Sản Liên Xô thời trước. Nay tàn nhẫn thêm khi Putin đặt gần 6000 đầu đạn nguyên tử của Nga trong tình trạng báo động.

Dù không thể đạt được chiến thắng dễ dàng như ông ta nghĩ, nhưng Putin cũng khó mà chịu lùi bước. Với cái TÔI cao hơn núi Dzangi Tau (Núi cao nhất ở Nga – 5,085 mét nằm giữa Nga và Georgia), một Putin HOANG TƯỞNG, một Putin QUÁ ÍCH KỶ cho cá nhân… tất cả điều đó có thể thúc đẩy Putin sử dụng các chiến thuật ngày càng cực đoan, tàn bạo và nguy hiểm hơn bao giờ hết. Những người phương Tây đã dự đoán rằng “Putin sẽ chỉ dấn sâu hơn, độc ác hơn, phi nhân tính hơn và mọi chuyện sẽ trở nên rất tồi tệ…!!!

Các nhà phân tích an ninh phương Tây đã cảnh báo về việc Nga có thể sử dụng hỏa tiễn nhiệt áp (thermobaric) ở Ukraine – loại bom “phóng lửa” mà Nga đã ném xuống ở Chechnya và Syria, có khả năng gây ra thiệt hại lớn về nhân mạng. Đe dọa nguyên tử mà Putin đang tuyên bố, dù rõ ràng là nhằm mục đích hù dọa, cũng không thể hoàn toàn bỏ qua, nếu xét đến tình trạng hiện tại Putin lồng lộn như một con “bò điên”.

Ít có khả năng Putin sẽ rút lui, vì thế cũng ít có khả năng hòa bình để thoát khỏi cuộc xung đột này. Chưa có dấu hiệu nào cho thấy Putin sẵn sàng nhượng bộ những yêu cầu tối đa của mình, liên quan đến việc chia cắt lãnh thổ Ukraine thêm nữa, và trên thực tế là chấm dứt hoàn toàn nền độc lập của đất nước này. Việc Putin phái người được đề cử trong các cuộc đàm phán trước đây, dẫn đầu phái đoàn Nga là một cựu giới chức cấp thấp, nổi danh chủ nghĩa dân tộc cực đoan, không phải là một dấu hiệu tốt lành gì… trong tương lai chắc cũng vậy nếu có đàm phán xảy ra giữa Nga và Ukraine.

Con đường duy nhất thực sự dẫn đến hòa bình có lẽ là – bằng cách nào đó, giới tinh hoa cầm quyền Nga truất phế được Putin. Các video mà nhà lãnh đạo cho phát hành, vốn cho thấy cách mà ông ta làm nhục các thành viên của lực lượng an ninh khi buộc họ phải tán thành máu lạnh háo thắng của mình để thể hiện quyền lực tối cao của Putin. Nhưng qua đó nó cũng làm nổi bật những hoài nghi trong nhóm thân tín của chính ông ta.

Tuy nhiên, hệ thống hiện tại của Nga có tính tập thể kém hơn cả Liên Xô thời Stalin. Các giới chức cao cấp của Liên Xô Cộng Sản thời đó đã có lần ép Nikita Khrushchev rời ghế Tổng Bí Thư đảng năm 1964. Nhưng nay Putin cai trị như một Sa Hoàng thời tiền Liên Xô công thêm kỹ thuật độc ác của KGB thì thật khó để nội bộ có thể huy động được sức mạnh truất phế ông ta.

Dù vậy, nếu chi phí về kinh tế và con người của cuộc chiến tăng lên, việc kiềm chế các cuộc biểu tình phản đối chiến tranh của quần chúng của Putin sẽ trở nên khó khăn hơn. Quân đội Nga ở Ukraine và trong đất Nga sẽ sa sút tinh thần nếu phải hứng chịu tổn thất nặng nề từ chiến trường Ukraine, và Putin phải thi hành các chiến thuật tàn bạo chống lại dân thường. Sau cùng, một kết hợp giữa sự lo lắng của giới tinh hoa, sự thất bại của quân đội, và sự bất mãn của quần chúng có thể là động lực tổng hợp để lật nhào Putin. Nhưng – lúc này đây – mối nguy mà Putin gây ra cho Ukraine, Nga, và thế giới vẫn ngày một gia tăng thật hơn có tính khốc liệt và tàn nhẫn.

Nguồn: Financial Times tác giả Gideon Rachman, Vladimir Putin’s grand plan is unravelling,

Theo Gideon Rachman