Lê Hoành Sơn – LHS1002@gmail.com: Cái chết của cố Tổng Thống Bush “cha” ở tuổi 94 được xem như là đại thọ. Chưa một đám tang của cố Tổng Thống nào được tổ chức nghiêm trang và to lớn như vậy. Khi ông chết mọi người ca tụng ông có cái “tâm” phục vụ tổ quốc. Thi hào Nguyễn Du đã nói đúng “chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài”.

Vì chữ Tâm phục vụ nước Mỹ trong suốt cuộc đời nên Barack Obama viết cho TT  Bush “cha” là vị “công bộc thầm lặng”.

Đương kim TT Trump phải bỏ một cuộc họp báo hẹn trước ở Hội Nghị Thượng Đỉnh G20 tại Argentina để cầu nguyện cho  cựu Tổng Thống 41 thuộc đảng Cộng Hòa qua đời mà trước đây đã từng tuyên bố không bỏ phiếu cho ứng cử viên Trump mà bỏ phiếu cho đối thủ của ông là bà Clinton. Ông Trump làm một cử chỉ đẹp tuyên bố đem chiếc máy bay chở Tổng Thống duy nhất của nước Mỹ là Air Force One đến Texas để để đón rước quan tài của TT Bush “cha” đến Nhà Thờ Quốc Gia ở thủ đô Washington làm lễ tưởng niệm. Đồng thời TT Trump lại ra lệnh thông báo các công sở toàn quốc nghỉ ngày Quốc Tang và treo cờ rủ 30 ngày để tưởng nhớ vị Tổng Thống quá cố. Như vậy đám tang của TT Bush “cha” có Air Force One đưa đón, có đại bác bắn 21 phát bắn 2 lần, một lần đến Washington DC và một lần trở về Houston, Texas, có xe tang chở hai lần một lần đến Washington DC và một lần về lại Texas, một chuyến tàu lửa mang số đặc biệt 4141 để đưa quan tài của ông ra tận huyệt, nơi an nghỉ cuối cùng với thân nhân trong gia đình đưa tiễn.

Tham dự tang lễ tại Nhà Thờ Quốc Gia gồm bá quan văn vỏ trong Tòa Bạch Ốc mới cũ, tả hữu đầy đủ không thiếu một ai, những ông bà  cựu Tổng Thống đảng Dân Chủ và Cộng Hòa đều hiện diện trong tang lễ. Chứng tỏ cách sống của ông là cả bạn lẫn thù đều ngưỡng mộ. Một chính khách như vậy thật hiếm đối với nước Mỹ chỉ vì ông phục vụ tổ quốc bằng cái Tâm. Một đám tang tuyệt hảo và ý nghĩa nhất chưa từng thấy trong lịch sử nước Mỹ. Đám tang để lại cho thế hệ mai sau một tấm gương đáng noi theo vì con người phục vụ tổ quốc bằng con tim trọn đời dâng hiến –  nói về tài thì TT Bush “cha” còn thua nhiều vị TT tiền nhiệm khác.

Những bài điếu văn, những tâm tình của bạn bè, bằng hữu, thuộc cấp đều ca ngợi TT Bush “cha” là một “người đàn ông toàn hảo”, người chồng, người cha mẫu mực trong gia đình với vợ con, người bạn chí tình với bạn bè, người phục vụ liêm chính cho tổ quốc và người có trách nhiệm dám đương đầu trước mọi khó khăn của nước Mỹ và thế giới v.v… Ông phục vụ tổ quốc lúc 18 tuổi, chiến đấu trong Đệ II thế chiến với một sĩ quan phi công trẻ nhất, sau chiến tranh ông lập gia đình về Texas khai thác dầu lửa làm thương mại, rồi được dân Texas bầu vào Dân Biểu Liên Bang Hoa Kỳ, từ quan chức ngành lập pháp thành nhà ngoại giao – Đại Sứ Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Quốc và Đại Diện Hoa Kỳ tại Bắc Kinh,  nhà lãnh đạo ngành tình báo – Giám Đốc Cơ Quan Tình báo CIA, người tổ chức Đảng chính trị – Chủ Tịch Đảng Cộng Hòa,  người đứng sau một người mà trên muôn vạn người – Phó Tổng Thống Hoa Kỳ và cuối cùng là vị trí cao nhất thế giới Tổng Thống thứ 41 của siêu cường. Như vậy từ một sĩ quan trẻ đến Tổng Thống cả một đời tận tụy phục vụ cho nước Mỹ khó có một công dân Hoa Kỳ nào đã từng phục vụ cho nước Mỹ nhiều như vậy. Mr. George Herbert Walker Bush (12/06/1924 – 30/11/2018) là một người đáng kính trọng. Nhưng đáng kính hơn nữa là suốt cuộc đời phục vụ của ông, không hề có một vấp váp nào, nhờ tâm ông trong và trí ông sáng.  Và đó là giá trị cuối đời mà người dân Mỹ dành cho ông một tình cảm đặc biệt. 

Trong buổi tang lễ ở Nhà Thờ Quốc Gia… sự sắp xếp chương trình tang lễ khá hoàn hảo chỉ có một bài đếu văn do con trai trưởng là cựu TT thứ 43 Hoa Kỳ gọi là Bush “con” đọc, người mà Bush “cha” mới thì tháo hôm trước những lời cuối cùng qua telephone “I Love you too” trước khi trút hơi thở lìa trần tại thành phố Houston, Texas.  Trên micro Thánh Đường Tang Lễ có những cảm tưởng của cháu nội của TT Bush “cha” nhắc lại những kỷ niệm, những mất mát thương tiếc giữa người đi đến chốn bồng lai tiên cảnh và người ở lại trần thế. Những lời kể của mấy ông bạn già nói lên những kỷ niệm thời thơ ấu với nhau.  Chỉ có bài điếu văn của TT Bush “con” đã khắc họa đầy đủ chân dung cha mình – cố Tổng Thống George H.W Bush: một người cha, người chồng tuyệt vời, một người đàn ông hóm hỉnh và một Tổng Thống phụng sự đất nước.

Những điểm chính trong bài điếu văn được ghi lại:

Trích

“Chết trẻ càng trễ càng tốt” 

Ngày 5-12 (giờ địa phương), trong không khí trang nghiêm của tang lễ tại Nhà thờ Quốc Gia Washington, nơi các thượng khách đến tiễn đưa cố Tổng thống George H. W. Bush trước khi thi hài ông được đưa về quê nhà Texas, ông Bush “con” đã đọc bài điếu văn xúc động về cuộc đời của cha mình. Bài điếu văn đã tái hiện một cuộc đời sôi động, trẻ trung và đầy trách nhiệm của vị cố Tổng Thống thứ 41.

Ông Bush “con” bắt đầu bằng câu nói kinh điển của người cha: “Chết trẻ càng trễ càng tốt” (To die young as late as possible). Đến đây, nhiều tiếng cười trong nhà thờ vang lên vì sự hóm hỉnh và yêu đời của vị cố Tổng Thống 41 khi ông còn sống.

“Cố Tổng Thống Bush không phải một người già ủ rủ. Ở tuổi 85, một thú vui khi rảnh của ông là khởi động chiếc thuyền Fidelity của gia đình và phóng như bay ra biển Đại Tây Dương khiến các mật vụ an ninh bảo vệ vất vả đuổi theo”.

“Ở tuổi 90, ông nhảy dù từ máy bay xuống Nhà thờ Thánh Ann bên bờ biển ở Kennebunkport, tiểu bang Maine – nhà thờ nơi mẹ ông kết hôn và ông thường đi lễ. Mẹ vẫn đùa rằng bố chọn nơi này để đề phòng khi dù không bung”, ông Bush “con” kể. Tiếng cười rộ to hơn và nụ cười xuất hiện trên khuôn mặt của nhiều người có mặt trong hàng ghế đầu xuất hiện trên ống kính máy quay.

Nhưng chưa hết, ở tuổi 90, khi nằm bệnh viện, người bạn thân James Baker – cựu Bộ Trưởng Ngoại Giao Hoa Kỳ – của ông Bush “cha” đã lén đem vào bệnh viện một chai vodka Grey Goose. Chai rượu là sự kết hợp hoàn hảo với món bò bít-tết mà ông Bush “cha” yêu thích. Tiếng cười lại rộ lên và ông Bush “con” ngưng lại như biết mọi người sẽ bật cười.

Bắt đầu với những chi tiết hóm hỉnh, ông Bush “con” sau đó kể về cha qua những hành động thể hiện tính cách của cựu TT Bush “cha”.

“Cha (Daddy) luôn luôn bận rộn – một người đàn ông không ngừng di chuyển – nhưng chưa bao giờ quá bận rộn chia sẻ tình yêu cuộc sống với những người xung quanh. Khi phải gắn liền cuộc đời với chiếc xe lăn, cha vui khi được ngồi trước hiên sau nhà ngắm vẻ đẹp hùng vĩ của Đại Tây Dương. Cha là một người rất lạc quan và niềm lạc quan đó đã giúp mỗi chúng tôi tin rằng chúng ta có thể làm bất cứ điều gì”. 

Tính cách dễ chịu và ôn hòa của ông Bush “cha” được thể hiện qua việc ông đưa gia đình sang sống ở Odessa, Texas. Họ nhanh chóng thích nghi cuộc sống mới và thân thiết với những người láng giềng, dùng chung nhà vệ sinh với hàng xóm là “những nữ hoàng bóng đêm” (phụ nữ bán dâm). Tiếng cười trong nhà thờ lại rộ lên.

“Dạy tôi ý nghĩa làm Tổng Thống” 

Ông Bush “con” tiếp tục chia sẻ: “Cha thích cười, đặc biệt là tự giễu mình. Ông có thể trêu ghẹo ai đó nhưng không bao giờ buông từ xúc phạm. Ông luôn trân trọng những câu nói đùa”, ông Bush “con” nhớ lại. 

“Mỗi ngày trong cuộc hôn nhân 73 năm của mình, cha dạy chúng tôi hãy là một người chồng tuyệt vời. Ông trân trọng mẹ, ông cười và khóc cùng với bà, ông dành trọn vẹn cho mẹ. Khi tuổi xế chiều, cha thích nắm tay mẹ khi xem các loạt phim truyền hình về cảnh sát được chiếu lại. Sau khi mẹ qua đời, cha mạnh mẽ nhưng ông chỉ muốn được nắm tay mẹ lần nữa”, giọng ông Bush “con” rưng rưng. 

Tổng thống George Bush cho biết bài học đặc biệt nhất mà cha dạy ông chính là cho ông thấy ý nghĩa của việc làm Tổng Thống, phục vụ quốc gia với sự liêm chính, lãnh đạo với lòng can đảm, và hành động với trái tim chứa đầy tình yêu dành cho đồng bào. 

Cũng trong bài điếu văn, ông Bush “con” kể lại rằng trong ngày nhậm chức cha mình đã phát biểu: “Chúng ta không thể hy vọng để lại cho con chiếc xe to hơn, một tài khoản lớn hơn trong ngân hàng. Chúng ta phải cho chúng biết ý nghĩa của một người bạn trung thành, một người làm cha làm mẹ biết yêu thương, một công dân biết xây dựng căn nhà của mình, cộng đồng của mình, khu phố của mình tốt hơn”. 

Ông kết thúc bài điếu văn với giọng nghẹn ngào, khiến tất cả mọi người trong lễ phòng lặng im xúc động: “Cha à! Chúng con sẽ ghi nhớ lời cha, nhớ tất cả những điều này và nhiều hơn thế nữa”. 

Hết trích

Bên cạnh đám tang toàn hảo, có một biến cố đầy “sống sượng” diễn ra trên hàng ghế đầu tiên bên trái dành cho thượng khách gồm 3 ông bà cựu Thổng Thống đảng Dân Chủ Jimmy Carter, Bill Clinton, Barack Obama đang vui đùa tự nhiên,  nói chuyện ríu rít,  bổng nhiên xuất hiện Tổng Thống Trump và Đệ Nhất Phu Nhân Melania cũng ngồi cùng hàng ghế danh dự đó nhưng phía ngoài làm cho không khí trở nên lạnh lùng.

Trong suốt buổi tang lễ gần 2 giờ, TT Trump ngồi chịu trận trong “Cô đơn tận cùng”.  Tờ Washington Post đã mô tả sự cô đơn của ông Trump tại tang lễ như sau: “Ngay từ khoảnh khắc ông Trump  bước tiến vào Nhà Thờ Quốc Gia Washington, cởi chiếc áo khoác ngoài và ngồi xuống ghế băng, vị Tổng Thống Mỹ đương nhiệm đã trở thành “người ngoài” (ngồi ngoài và người xa lạ) ngay giữa căn phòng.

Khi những người khác hát thánh ca, ông Trump im lặng. Khi mọi người đọc lời cầu nguyện, ông Trump chỉ đứng yên. Khi lần lượt từng đại diện lên đọc điếu văn ca ngợi tính cách, nhân cách, sự dũng cảm và lòng nhiệt huyết của cựu Tổng Thống George H. W. Bush, ông Trump chỉ mím môi chặt ngồi nghe, hai tay khoanh ngang ngực”

Quả thật một vị đương kim TT trăm phương ngàn việc, đến “chịu trận” gần 2 giờ đồng hồ ngồi im lặng một cách bực bội khó chịu bên cạnh những cựu TT Đảng Dân Chủ mà mình từng “đả kích thậm tệ” cùng lời qua tiếng lại với nhau trên cả gì không nên nói. Giờ đây ngồi cạnh nhau một thời gian dài là một cực hình chưa từng thấy. Kể ra TT Trump cũng biết tình huống này xẩy ra, nhưng sự chịu đựng của một người mang cá tính mạnh như TT Trump thì cũng khá khen. Có lẽ ông đã trau dồi sự chịu đựng qua hơn hai năm ở chính trường bị vùi dập tại Tòa Bạch Ốc?

“Tàu đêm năm củ”, tàu lửa này đã một lần chở TT Bush “cha” đi từ thành phố Houston về Đại Học A&M Texas. Những thành viên thân cận trong dòng họ Bush đưa anh hùng Bush “cha” ra nghĩa địa… kết thúc một đời người.

Giờ đây người dân Mỹ và thế giới  không còn thấy ông Bush nhảy dù hay thậm chí trên xe lăng nữa mà còn nhớ tới một vị “công bộc thầm lặng” đáng kính của nước Mỹ và thế giới…bởi vì ĐỨC HY SINH VỚI CON TIM ĐẦY NHIỆT HUYẾT. Thật đáng kính.

Lê Hoành Sơn

Tản mạn về cái chết của một vị Tổng Thống Hoa Kỳ