Thượng Đỉnh APEC: Mỹ và Trung Quốc khẩu chiến kịch liệt
Tại Hội Nghị Thượng Đỉnh Diễn Đàn Kinh Tế Châu Á Thái Bình Dương APEC chính thức mở ra vào hôm nay, 17/11/2018 tại Port Moresby, thủ đô đảo quốc Papua New Guinea, Mỹ và Tàu Cộng đã đấu khẩu kịch liệt, gần như trên mọi lãnh vực, từ thương mại, đầu tư cho đến an ninh khu vực. Bất đồng nghiêm trọng này dự báo nhiều khó khăn cho việc đạt được đồng thuận nhân Thượng Đỉnh APEC 2018 sẽ bế mạc vào ngày mai, 18/11.
Phát biểu tại thủ đô Papua New Guinea, Phó Tổng Thống (PTT) Mỹ Mike Pence cho biết Washington sẽ không chấm dứt việc áp thuế quan trên hàng nhập từ Tàu ngày nào mà Bắc Kinh chưa thay đổi cung cách làm ăn. PTT Mike Pence đã đe dọa như trên, sau khi chủ tịch Tàu Cộng Tập Cận Bình cảnh báo rằng bóng ma của chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch và chủ nghĩa đơn phương đang ám ảnh sự tăng trưởng toàn cầu.
Như để minh họa cho cuộc đối đầu chưa thấy giải pháp giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, một nhà ngoại giao đã tham gia đàm phán về bản tuyên bố của các nhà lãnh đạo APEC dự trù công bố khi hội nghị bế mạc, đã xác nhận với hãng tin Reuters rằng thương mại là một điểm khúc mắc gây khó khăn cho việc tìm ra ngôn từ được mọi bên chấp nhận.
Tại Hội Nghị Thượng Đỉnh Doanh Nghiệp APEC (CEO Summit), một sự kiện quan trọng được cho là trù bị cho hội nghị các lãnh đạo APEC, Phó Tổng Thống Mỹ không ngần ngại đả kích trực diện sáng kiến Một Vành Đai, Một Con Đường – còn được gọi là Nhất Đới, Nhất Lộ – tiêu biểu của Tập Cận Bình, mà Tàu Cộng đang mời chào các nước Thái Bình Dương tại APEC.
PTT Pence: Đừng chấp nhận “vành đai bóp nghẹt hay con đường chỉ một chiều”
Theo PTT Mike Pence, các nước không nên chấp nhận những khoản vay có nguy cơ xâm phạm chủ quyền của họ, và khẳng định rằng Mỹ không bao giờ buộc các nước khác chấp nhận “vành đai để bóp nghẹt hay con đường chỉ một chiều – constricting belt or a one-way road”.
Nỗ lực của Tàu Cộng nhằm chiêu dụ đồng minh ở vùng Thái Bình Dương giàu tài nguyên đã được Mỹ và Úc, hai cường quốc có ảnh hưởng truyền thống trong khu vực thận trọng theo dõi.
Vào hôm qua, Tập Cận Bình đã làm cho các lãnh đạo phương Tây lo ngại khi ông tổ chức một cuộc họp với các lãnh đạo đảo quốc vùng Thái Bình Dương để quảng bá sáng kiến ”Một Vành Đai, Một Con Đường” của ông.
Phát biểu hôm nay trước khi Phó Tổng Thống Mỹ lên tiếng, chủ tịch Tàu Cộng cho rằng dự án công bố vào năm 2013 hoàn toàn không mang một ý đồ địa lý chính trị nào, mà chỉ nhằm tăng cường mạng lưới đường bộ và đường biển nối liền Đông Nam Á, Trung Á, với Trung Đông, Châu Âu và Châu Phi. Đối với ông Tập Cận Bình, đó là một dự án mở rộng cho mọi nước tham gia và “không phải là một cái bẫy như đã bị một số người chụp mũ”.
Trên vấn đề đó, Phó Tổng Thống Mỹ đã nêu bật nguy cơ các nước nhỏ tham gia các dự án cơ sở hạ tầng mà Tàu Cộng chủ trương sẽ phải gánh vác những món nợ to lớn mà họ không thể trả được.
Ông nói : “Đừng chấp nhận loại nợ nước ngoài có thể làm tổn hại đến chủ quyền của quý vị. Hãy bảo vệ quyền lợi của quý vị. Hãy giữ gìn sự độc lập của quý vị. Và cũng giống như Hoa Kỳ, hãy luôn luôn đặt đất nước của quý vị lên hàng đầu”.
Ngay sau phát biểu của PTT Mike Pence, Úc cho biết đã cùng với Hoa Kỳ và Nhật Bản tham gia một kế hoạch hợp tác nhằm giúp các nước trong khu vực phát triển các ưu tiên về cơ sở hạ tầng, một giải pháp thay thế cho sáng kiến Nhất Đới, Nhất Lộ của Tàu Cộng.
Trọng Nghĩa (RFI)