William Nguyễn, công dân Mỹ gốc Việt bị tòa án ở Việt Nam ra phán quyết trục xuất hôm 20/7 vì tham gia cuộc biểu tình ở Sài gòn hôm 10/6 vừa trở về Hoa Kỳ vào trưa ngày 3/8 và nói về những gì anh đã trải qua trong nhà tù và dự định sắp tới.

Trả lời phỏng vấn của báo chí khi vừa đặt chân tới sân bay George Bush Intercontinental ở Houston – Texas, William Nguyễn cho biết trong một vài tuần đầu bị giam giữ, chính phủ Việt Nam đã cho rằng anh muốn lật đổ chính quyền.

“Tôi biết những tuần đầu của tôi trong tù, họ đã tin là tôi đang cố ‘lật đổ chính quyền’. Tôi không muốn ‘lật đổ chính quyền’. Tôi nghĩ rằng trường hợp của tôi khác với trường hợp của ông Michael Phương Minh Nguyễn, người đang bị giam trong nhà tù Việt Nam. Tôi tin rằng anh ấy bị cáo buộc ‘lật đổ chính quyền’. Trong trường hợp của tôi là cố giữ vị trí trung lập trong giới hạn của người Mỹ gốc Việt thế hệ thứ 2”, William Nguyễn nhận định.

“Thế hệ của tôi, rất nhiều người Mỹ gốc Việt có không gian để bầy tỏ sự bất đồng chính kiến với các chính sách của chính phủ Hoa Kỳ, nhưng cũng không đồng nghĩa với lật đổ chính quyền”, William Nguyễn cho hay.

Michael Phương Minh Nguyễn là một công dân Mỹ khác đang bị giam giữ ở Sài Gòn từ ngày 7/7 vừa qua. Gia đình của Michael Nguyễn cho biết ông bị giam giữ để điều tra về cáo buộc có hoạt động nhằm lật đổ chính quyền theo điều 109 Bộ Luật hình sự

William Nguyễn bị bắt tại Sài Gòn vào ngày 10/6 khi tham gia cuộc biểu tình của hàng ngàn người dân thành phố phản đối dự luật Đặc khu và an ninh mạng. Các hình ảnh video được chiếu trên mạng sau đó cho thấy William Nguyễn đã bị những người mặc thường phục kéo lê trên đường phố với đầu đầy máu.

Nói với báo giới khi trở về Mỹ, William Nguyễn cho biết phía chính quyền nói với anh rằng những người đánh anh không phải là thuộc chính quyền, điều mà anh cho rằng hết sức vô lý vì chính những người này đã tống anh lên xe cảnh sát.

Số tiền 1.7 triệu đô la là tin giả

Thời điểm những đoạn phim bạo lực đối với thanh niên 32 tuổi trở nên lan rộng cực nhanh trên mạng xã hội, một số trang mạng thân chính phủ đã cáo buộc anh này cầm số tiền 1.7 triệu USD để phát cho người biểu tình, tuy nhiên anh này bác bỏ và cho rằng đó chỉ là “Fake News”.

“Cái đó là tin tức giả, cái đó mọi người biết rồi, cái đó không ai tin được làm sao mình mang số tiền đó trong ba lô mình được?! Thực tế là chính quyền có trò là luôn chơi với sự thật, họ không bao giờ lấy lòng dân được, cái này rõ ràng không phải là sự thật. Mình là gì mà trả tiền cho người biểu tình?” – William Nguyễn đặt câu hỏi.

William Nguyễn nói việc anh trở về Việt Nam và tham gia cuộc biểu tình hôm 10/6 là tình cờ.

Anh cho biết anh đã đặt vé trước đó nhiều tuần để đi du lịch nghỉ ngơi trước khi trở về Singapore để nhận bằng tốt nghiệp cao học ngành Chính sách công, và không bao giờ nghĩ rằng chính anh sẽ bị bắt khi tham gia hoạt động “nhạy cảm” như vậy.

Được đối xử khác vì là công dân Mỹ

Will Nguyễn cũng nói về khoảng thời gian anh ở trong khám Chí Hoà ở Sài Gòn, nơi điều kiện giam giữ tồi tệ.

“Tôi bị giam ở khám Chí Hòa, một nhà tù của người Pháp xây dựng từ khoảng năm 1940. Nó không giống bộ phim “Orange is new black” (Trại giam kiểu Mỹ, sản xuất 2013 – PV), nó không giống bất kỳ nhà tù nào của Mỹ. Chúng tôi phải ngủ trên sàn xi măng. Nhà vệ sinh, bồn rửa mặt, nhà tắm của chúng tôi là một cái lỗ trên mặt đất. Chúng tôi phải đi lấy nước mỗi ngày, dĩ nhiên là nó không hiện đại chút nào”, thanh niên sinh ra ở thành phố Houston kể lại.

Những đoạn phim quay lại cảnh anh William Nguyễn bị đánh đập, kéo lê trên đường phố Sài Gòn đã khiến nhiều người phẫn nộ. Đầu anh lúc đó đầy máu và bị lôi lên xe bán tải của cảnh sát.

Nhiều người lo lắng, sau các đoạn clip đó thì anh sẽ phải tiếp tục hứng chịu bạo lực trong tù , tuy nhiên thực tế là anh được đối xử tốt hơn những người bị giam trong buồng vì dường như họ nhận ra anh là một người nước ngoài.

Anh cho rằng mình có mang theo thẻ sinh viên học ở Singapore trong ba lô, có lẽ vì thế họ biết anh là công dân Mỹ.

“Họ đối xử với Will rất tốt, lúc trước mình không hiểu lý do vì sao. Họ nói với Will là mình rất nổi tiếng, nhưng mình không tin nên mình nghĩ họ nói vậy thôi. Nhưng mình nhận ra là họ đối xử với mình khác những người trong buồng thì mình biết mình ở trong tình trạng khác”, William Nguyễn kể lại.

“Mình tiếp xúc với những người họ làm cho chính phủ thì mình cũng thông cảm với họ, đó là nhiệm vụ, họ không đồng ý nhưng họ phải làm vì những người lãnh đạo ở trên cao. Khi mình vô Chí Hòa thì rất nhiều người thông cảm với hành động của Will. họ hiểu họ phải theo lệnh của những người lãnh đạo”, Công dân Mỹ gốc Việt tỏ ra thông cảm với những người đã đánh anh vì nghĩ rằng những người này chỉ thực hiện nhiệm vụ của cấp trên.

William Nguyễn (hay còn gọi là Will Nguyễn, William Nguyễn Anh, Willy), năm nay 32 tuổi. Anh bị bắt vào ngày 10/6/2018 sau khi trở về nước từ Singapore tham dự cuộc biểu tình phản đối 2 dự Luật Đặc khu và An ninh mạng của người Sài Gòn.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao VN Lê Thị Thu Hằng sau đó cho biết, Will Nguyễn bị bắt với cáo buộc “gây rối trật tự công cộng” và chính quyền “không dùng vũ lực” với trường hợp này.

Hàng chục dân biểu đã gửi thư cho Ngoại trưởng Mike Pompeo để áp lực ông này tìm kiếm sự tự do cho công dân Mỹ.

Ngày 20/7, Toà án nhân dân TPHCM tuyên William Nguyễn “có tội” với hình phạt trục xuất dù trước đó các báo cho hay anh phải đối diện với mức án cao nhất là 7 năm tù giam.

Nói về dự định sắp tới, Will Nguyễn cho biết anh sẽ đến Washington DC khi Quốc hội Mỹ quay lại làm việc vào tháng 9 tới để cảm ơn những người đã giúp anh. Anh cũng nói sẽ viết về những gì đã trải qua vào ngày anh bị bắt, về sự thật.