Viết theo The New York Times:

Công tác chuẩn bị cho thượng đỉnh quốc gia thường mất đến vài tháng nay bị thu gọn xuống chỉ còn vài ngày khiến giới chức Mỹ và Bắc Hàn phải chạy đua tốc lực cho hội nghị.

Từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump gửi thư cho Kim Jong-un tuyên bố “hủy bỏ” hội nghị thượng đỉnh, nhưng sau đó ông đổi ý chỉ chưa đầy 24 giờ, các giới  chức hai bên phải nỗ lực trong hỗn loạn để tìm cách cứu vãn và đưa hội nghị trở về đúng lộ trình.  

Công tác chuẩn bị chương trình nghị sự, vấn đề an ninh cũng như nghi thức ngoại giao cho những cuộc gặp quan trọng thường mất đến vài tháng, hiện bị thu gọn xuống chỉ vài ngày. Dưới đây là bản tóm tắt của New York Times về những gặp gỡ và thảo luận giữa giới chức hàng đầu hai nước nhằm chuẩn bị cho cuộc hội kiến lịch sử giữa Mỹ và Bắc Hàn dự kiến diễn ra vào ngày 12/6 tại Singapore.

1) Tại New York: Gấp rút kế hoạch tiến trình hòa bình giữa hai bộ trưởng ngoại giao Mỹ-Bắc Hàn

Phó chủ tịch đảng Lao động (Cộng Sản) Bắc Hàn Kim Yong-chol đã có mặt tại New York ngày 30/5 để thảo luận với Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo về việc tìm ra hướng đi cho quá trình từ bỏ vũ khí nguyên tử của Bắc Hàn.

Giới quan sát nhận định ông là một trong những người quyền lực nhất Bắc Hàn hiện nay, là “cánh tay phải” của nhà lãnh đạo cộng sản Bắc Hàn Kim Jong-un khi liên tục tháp tùng ông đến nhiều sự kiện ngoại giao gần đây như cuộc gặp thượng đỉnh liên Triều hôm 27/4.

Nhiều nhà phân tích cho rằng ngoại trưởng Pompeo mong muốn làm sáng tỏ quan điểm của Bắc Hàn trong việc giải trừ nguyên tử, một vấn đề vẫn chưa rõ ràng sau hai chuyến công du của ông tới Bình Nhưỡng.

“Sự khác biệt lớn nhất giữa hai bên nằm ở lộ trình khai triển phi nguyên tử hóa”, Phó giáo sư Ri Pyong Hwi của Đại học Bắc Hàn tại Tokyo cho biết. “Mấu chốt nằm ở việc họ sẽ thu hẹp khoảng cách ấy như thế nào”, ông nói.

Ông Kim Yong-chol nổi lên như một nhân vật quan trọng trong những hoạt động ngoại giao gần đây. Giới chức mô tả ông là một người tự lập, đối nghịch với những cố vấn khác có xuất phát điểm từ những gia đình quyền quý.

“Ông ấy rất thông minh và có tài hùng biện”, ông Moon Seong-mook, chuyên gia cao cấp tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc gia tại Seoul nhận xét. “Ông ta không cười. Nhưng ông ấy biết làm mọi cách để đạt được mục tiêu của mình”.

2) Tại Singapore: Địa điểm họp thượng đỉnh và an ninh

Singapore sẽ là nơi xa nhất mà Kim Jong-un đặt chân đến kể từ khi ông lên nắm quyền vào năm 2011. Vì thế, mối lo ngại lớn nhất phía Bắc Hàn phải đối mặt chính là việc bảo đảm an ninh.

Chủ tịch Ủy ban quốc vụ Bắc Hàn Kim Chang-son và phái đoàn Hoa Kỳ do Phó chánh văn phòng Tòa Bạch Ốc Joe Hagin cầm đầu đã có mặt tại Singapore ngày 28/5 để thảo luận các vấn đề an ninh và hậu trạm. Họ cần làm rõ thời gian và địa điểm chính xác của những buổi họp, sự kiện nào sẽ mở cửa cho truyền thông, và danh tính của những nhân vật hai bên sẽ có mặt trong buổi đàm phán. Thậm chí, ông Kim Chang-son và ông Hagin nên bắt đầu tìm kiếm những địa điểm ăn hình để phục vụ sở thích chụp ảnh của hai nhà lãnh đạo.

Ông Kim Chang-son đã chăm sóc cho nhà lãnh đạo Bắc Hàn kể từ khi ông Kim Jong-un còn là một đứa trẻ. Ông thỉnh thoảng còn được gọi là “trưởng quản gia” của gia đình ông Kim. Khi bà Kim Yo-jong, em gái của Kim Jong-un, lên đường tới dự Olympics Mùa Đông tại Pyeongchang – Nam Hàn vào tháng 2 vừa qua, truyền thông Nam Hàn đã ghi lại được khoảnh khắc ông Kim Chang-son cầm theo áo khoác của bà Yo-jong .

Theo đài phát thanh truyền hình Tokyo, ông Kim Chang-son đã nói với các phóng viên tại Bắc Kinh vào tối ngày 28/5 rằng ông đang tới Singapore để “vui chơi”.

Các phóng viên cùng chuyến bay cho biết đã nhìn thấy ông Kim Chang-son đọc bản báo có dòng chữ, “để bảo đảm cho kết quả của hội nghị thượng đỉnh giữa Mỹ và Bắc Hàn, việc quan trọng nhất là phải bảo đảm an ninh cho nhà lãnh đạo Kim Jong-un”.

3) Tại khu phi quân sự DMZ: Soạn thảo chương trình nghị sự

Một trong những nguyên nhân khiến Tổng thống Trump viết thư “hủy hẹn” cho nhà lãnh đạo Kim xuất phát từ phát biểu của Thứ trưởng Ngoại giao Bắc Hàn Choe Son-hui khi bà gọi Phó tổng thống Hoa Kỳ Mike Pence là “kẻ ngu ngốc” vì đã so sánh Bắc Hàn với Libya.

Tuy nhiên, bà Choe Son-hui chính là đại diện phía Bắc Hàn có mặt trong buổi thảo luận với phái đoàn Hoa Kỳ do ông Sung Kim, cựu đại sứ Mỹ tại Nam Hàn dẫn đầu. Hai bên đã gặp mặt hôm 27/5 tại làng biên giới Bàn Môn Điếm thuộc khu phi quân sự liên Triều.

Mục đích của cuộc gặp này nhằm giúp các nhà ngoại giao và chuyên viên kỹ thuật soạn thảo chương trình nghị sự, trong đó phía Mỹ đang tìm kiếm những cam kết chi tiết từ phía Kim Jong-un trong vấn đề giải trừ nguyên tử. Các chuyên gia cho rằng bà Choe Son-hui và ông Sung Kim đã soạn thảo tuyên bố chung sẽ được đưa ra trong hội nghị, với lời cam kết loại bỏ chương trình nguyên tử từ phía Bắc Hàn đổi lấy sự bảo đảm từ phía Mỹ rằng sẽ không can dự tới thể thế chính trị cũng như yêu cầu giải quyết các vi phạm nhân quyền tại Bắc Hàn.

“Bà Choe Son-hui có lẽ đã yêu cầu Mỹ ngừng các cuộc diễn tập quân sự giữa Mỹ và Nam Hàn”, giáo sư thỉnh giảng Chon Hyun Joon của trường Đại học Woosuk nhận định. “Bắc Hàn rất giỏi trong việc đạt được những gì họ muốn vào phát cuối, trong lúc chính quyền Trump tỏ ra thiếu kiên nhẫn”, ông tiếp tục.

Bà Choe từng là nhà phiên dịch cho Bắc Hàn trong những cuộc đàm phán 6 bên về vấn đề nguyên tử trong giai đoạn từ năm 2003 đến 2009. Bà có thể đã từng gặp ông Sung Kim tại các hội nghị diễn ra tại châu Âu.

Ông Mitoji Yabunaka, nhà ngoại giao đại diện cho Nhật Bản trong cuộc đàm phán 6 bên, cho biết ông cảm thấy bà Choe Son-hui tại thời điểm đó có nhiều quyền lực và ảnh hưởng hơn vai trò của một thông dịch viên đơn thuần. Theo lời ông, bà Choe đã có “sự hiện diện đáng chú ý”.