Khi loan báo hai vòng công du châu Á, Tân Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Ashton Carter trong không đầy hai tháng, Lầu Năm Góc vào hôm 03/04/2015, xác định mục tiêu các chuyến thăm sẽ nhằm “khẳng định các mối quan hệ quốc phòng với các đồng minh và củng cố các sáng kiến then chốt trong chiến lược tái cân bằng qua khu vực”. Tái cân bằng là từ ngữ chính thống được dùng để chỉ chính sách gọi nôm na là xoay trục.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter trong một cuộc họp báo tại Washington ngày 11/03/2015 (Ảnh) REUTERS/Yuri Gripas

Tân Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter sẽ đi thăm Nhật Bản và Hàn Quốc vào tuần tới, rồi một tháng sau sẽ ghé Singapore và Ấn Độ.

Vòng công du châu Á thứ nhất của tân Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ sẽ bắt đầu từ thứ Ba, 07/04, với ba chặng ngừng : Tokyo, Seoul rồi Hawaii, nơi ông Carter sẽ họp với giàn chỉ huy quân sự Mỹ tại khu vực Thái Bình Dương.

Qua tháng Năm, ông Carter sẽ trở lại khu vực, đến Singapore dự Hội nghị an ninh thường niên của khu vực mang tên Đối thoại Shangri-La, trước khi đi thăm Ấn Độ, để xiết chặt thêm quan hệ Quốc phòng với cường quốc Nam Á này. Trong thời gian gần đây, Bộ trưởng Carter đã làm việc rất chặt chẽ với Ấn Độ.

Theo một quan chức quốc phòng Mỹ, chuyến thăm Tokyo của ông Carter sẽ được dành cho việc cập nhật hóa các thỏa thuận phòng thủ Mỹ-Nhật. Washington và Tokyo hiện đang xem xét lại các hướng chính trong lĩnh vực này, để tăng cường hợp tác quân sự song phương. Công việc cập nhật và nâng cao sự quan hệ quân sự cần phải được đúc kết xong trước khi Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe công du Hoa Kỳ vào cuối tháng Tư này.

Vào tháng Bảy năm ngoái, 2014, chính quyền Shinzo Abe đã thông qua một quyết định lịch sử, cho phép quân đội Nhật Bản tham gia vào các hoạt động quân sự ở nước ngoài để giúp các đồng minh, lần đầu tiên kể từ khi Bản Hiến pháp hòa bình của Nhật Bản ra đời vào năm 1947 đến nay.

Còn tại Hàn Quốc, ông Carter sẽ “tái xác định quyết tâm của Mỹ trong việc bảo đảm an ninh” cho đồng minh, trước các hành vi khiêu khích liên tiếp của chế độ Bình Nhưỡng.

Theo giới quan sát, chính sách “tái cân bằng” lực lượng qua vùng Châu Á-Thái Bình Dương vốn là một yếu tố quan trọng trong chính sách đối ngoại của Tổng thống Barack Obama. Trong tình hình Mỹ như đang bị chia trí tại Trung Đông, hay Ukraina, vòng công du Châu Á của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, nhằm khẳng định là Washington không hề lơ là châu Á.

Vào thứ Hai, 06/04, một hôm trước lúc lên đường qua Nhật Bản, ông Ashton Carter sẽ có tham luận tại Trường Đại học Arizona ở Tempe, với đề tài chiến lược xoay trục qua Châu Á.