Hôm thứ Tư (29/6), các nhà lãnh đạo NATO đã tổ chức hội nghị thượng đỉnh tại Madrid thủ đô của Tây Ban Nha (Spain). Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã nêu tên Trung Cộng và Nga, nói rằng NATO đang đối diện với cuộc khủng hoảng an ninh tồi tệ nhất kể từ Thế chiến Thứ II. Hội nghị thượng đỉnh sẽ đưa ra những quyết định lịch sử và sẽ là một sự thay đổi cơ bản trong khả năng răn đe và phòng thủ của khối NATO.

Mặc dù Tổ chức NATO được thành lập để đối phó với mối đe dọa từ Nga, nhưng những ngày này, TTK Stoltenberg đã nói rõ rằng thực tế là NATO nay cũng đang bắt đầu tập trung vào các thách thức từ Trung Cộng, NATO có thể “điều chỉnh khi cần điều chỉnh”.

1) NATO sẽ thực hiện cuộc cải cách phòng thủ tập thể lớn nhất kể từ khi kết thúc Chiến tranh Lạnh

Phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh hôm thứ Tư, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết các quyết định quan trọng sẽ được đưa ra tại hội nghị thượng đỉnh này, nhằm tăng cường năng lực của NATO trước một thế giới cạnh tranh khốc liệt và nguy hiểm hơn. Trong một thế giới như vậy, “các chế độ độc tài như Nga và Trung Cộng đang công khai thách thức trật tự quốc tế”.

Ông Stoltenberg tiếp tục mô tả cách NATO có kế hoạch tăng cường năng lực của mình để đối phó với các thách thức trong thế giới thực. Ông cho biết các quốc gia thành viên sẽ đạt được sự đồng thuận về khái niệm chiến lược mới của NATO, đây là kế hoạch chi tiết cho an ninh tương lai của NATO.

Ông cũng nói rằng NATO sẽ tiếp tục “tăng cường răn đe và phòng thủ”, tăng cường sức mạnh của NATO, tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu và bảo đảm rằng liên minh NATO “có các nguồn lực thích hợp để đáp ứng các tình hình an ninh mới”. NATO sẽ tăng cường quan hệ đối tác ở các khu vực lân cận và trên toàn cầu. Đối với NATO, “đây sẽ là một hội nghị thượng đỉnh mang tính thay đổi, vì chúng tôi sẽ đưa ra những quyết định lịch sử”.

Ông Stoltenberg nói rõ rằng NATO hiện đang đối diện với “cuộc khủng hoảng an ninh nghiêm trọng nhất kể từ Thế chiến II”. “Chúng tôi thấy các đồng minh có thể hiện sự đoàn kết. Chúng tôi thấy một liên minh đang giải quyết tất cả các mối đe dọa và thách thức mà chúng tôi phải đối diện một cách thống nhất và mạnh mẽ”

Ông Stoltenberg nhấn mạnh rằng các quốc gia thành viên sẽ đạt được đồng thuận về “sự thay đổi cơ bản trong khả năng răn đe và phòng thủ của NATO”. Ông nói, NATO có nhiều đội hình chiến đấu khai triển ở tiền tuyến; nhiều quân đội sẵn sàng chiến đấu cao và nhiều hơn các thiết bị quân sự tối tân hơn trước.

Ông Stoltenberg cho biết đây là cuộc cải tổ lớn nhất về phòng thủ tập thể của NATO kể từ khi kết thúc Chiến tranh Lạnh, và sẽ đạt được đồng thuận tại hội nghị thượng đỉnh này.

Ông Stoltenberg cho biết, hội nghị thượng đỉnh mang tính thay đổi này sẽ “cho thấy sự thống nhất của liên minh và khả năng thích ứng của NATO khi thế giới thay đổi”.

2) Chiến lược mới của NATO phản ánh thực tế mới: Đối phó thách thức từ Trung Cộng

Ông Stoltenberg cho rằng mối đe dọa trực tiếp mà Nga gây ra cho các đồng minh NATO đưa ra toàn bộ khái niệm chiến lược mới, nhưng khái niệm chiến lược mới này cũng sẽ phản ánh một thực tế mới ở một phía khác, đó là việc những thách thức mà Trung Cộng đặt ra đối với các lợi ích và an ninh của NATO.

Ông nhấn mạnh: “Khi chúng ta thấy Trung Cộng đầu tư mạnh mẽ vào các năng lực quân sự hiện đại mới, hỏa tiễn tầm xa, vũ khí nguyên tử và cũng cố gắng kiểm soát cơ sở hạ tầng quan trọng, chẳng hạn như mạng 5G của các nước của chúng ta, chúng ta cần cân nhắc đến hậu quả đối với an ninh của chúng ta”.

Ông nói, “Khái niệm chiến lược mới sẽ mô tả rằng NATO đang thay đổi, thế giới đang thay đổi. Đó là lý do tại sao NATO là liên minh thành công nhất trong lịch sử, chính là chúng ta thực sự có thể tiến hành điều chỉnh khi cần điều chỉnh.”

Nói về sự tập trung của NATO vào Trung Cộng, ông Vivian Zhan, Giáo sư tại Đại học Trung văn Hồng Kông, chuyên nghiên cứu về chính trị Trung Cộng cho rằng: “Diễn biến mới chắc chắn sẽ khiến Trung Cộng cảm thấy bất an, cảm thấy bị bao vây và cảm thấy bị đe dọa”.

3) Quá trình gia nhập NATO của Thụy Điển và Phần Lan nhanh chưa từng có

Ông Stoltenberg nói, các nhà lãnh đạo NATO cũng sẽ đưa ra quyết định lịch sử khi mời Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO. Điều này dựa trên một thỏa thuận đạt được giữa Phần Lan, Thụy Điển và Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày hôm qua (28/6). “Đó là một thỏa thuận tốt cho Phần Lan, Thụy Điển, Thổ Nhĩ Kỳ và tất cả chúng ta.”

Về quá trình Thụy Điển và Phần Lan gia nhập NATO mất bao lâu, ông nói, “Chúng tôi sẽ đưa ra quyết định ngay hôm nay, hoặc ít nhất là tại hội nghị thượng đỉnh này, mời Phần Lan và Thụy Điển trở thành thành viên NATO. Tốc độ này là chưa từng có”.

Ông giải thích rằng chỉ có vài tuần từ khi hai nước nộp đơn vào giữa tháng 5 vừa rồi, khi NATO chuẩn bị đưa ra lời mời, và thật khó để tìm thấy bất kỳ tiến trình chấp nhận nào khác vào khối NATO nhanh như vậy. NATO mời Phần Lan, Thụy Điển gia nhập liên minh, coi Nga là ‘mối đe dọa trực tiếp’.

4) Tổng Thống Joe Biden: Mỹ sẽ tăng cường khai triển quân sự ở châu Âu

Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết tại Hội nghị Thượng đỉnh NATO ở Madrid hôm thứ 29/06, “Chúng tôi đang đẩy mạnh nỗ lực của mình để chứng minh rằng NATO cần thiết hơn bao giờ hết. Nó quan trọng hơn bao giờ hết.”

“Cùng với các đồng minh của mình, chúng tôi sẽ bảo đảm rằng NATO sẵn sàng đối phó với các mối đe dọa từ mọi lĩnh vực: đất liền, trên không và trên biển.”

Ông Biden cũng cho biết, Mỹ sẽ xây dựng một trụ sở quân đội thường trực mới ở Ba Lan và khai triển thêm lực lượng Lục quân, Không quân và Hải quân trên khắp châu Âu để đối phó các mối đe dọa từ Nga.

TT Biden tuyên bố, các tàu chiến mới của Mỹ sẽ đến Tây Ban Nha, các phi đội chiến đấu cơ của Mỹ sẽ tới Anh, lực lượng chiến đấu trên bộ sẽ tới Romania, lực lượng phòng không sẽ tới Đức và Ý, và một lượng khí tài lớn bằng hải quân sẽ đến Biển Baltic.

TT Biden cũng nhấn mạnh cam kết của liên minh NATO trong việc “bảo vệ từng tấc đất của lãnh thổ khối này”.

Ông Biden nói rằng các đơn xin gia nhập NATO mang tính lịch sử của Phần Lan và Thụy Điển và quyết định từ bỏ truyền thống trung lập và gia nhập liên minh NATO của họ “sẽ khiến chúng ta mạnh mẽ hơn, an toàn hơn và NATO càng mạnh mẽ hơn”.

“Theo quan điểm của tôi, chúng ta đang gửi một tín hiệu không thể nhầm lẫn rằng NATO mạnh mẽ và đoàn kết, và các bước chúng ta thực hiện trong hội nghị thượng đỉnh này sẽ củng cố hơn nữa sức mạnh tập thể của chúng ta”.

Ông nói với các phóng viên khi bắt đầu cuộc họp với Tổng thư ký NATO Stoltenberg: “Khi chúng tôi nói rằng một cuộc tấn công vào một quốc gia thành viên là một cuộc tấn công vào tất cả các thành viên, chính là chúng tôi đang nói một cách nghiêm chỉnh”.

5) Anh cảnh báo rằng Trung Cộng xâm lược Đài Loan sẽ là một phán đoán sai lầm mang tính thảm họa, thúc giục NATO tăng cường quan hệ với Đài Loan

Ngoại trưởng Anh, bà Liz Truss, cho biết bên lề Hội Nghị Thượng đỉnh NATO ở Madrid hôm thứ Tư (29/06) rằng việc Trung Cộng xâm lược Đài Loan sẽ là một “tính toán sai lầm mang tính thảm họa”.

Bà nói: “Khi Trung Cộng mở rộng ảnh hưởng và xây dựng một quân đội đủ năng lực thông qua cưỡng ép kinh tế, họ có khả năng đưa ra ý tưởng sai lầm, dẫn đến những phán đoán sai lầm mang tính thảm họa, chẳng hạn như xâm lược Đài Loan”.

Bà kêu gọi các nước NATO phát triển quan hệ kinh tế và ngoại giao chặt chẽ hơn với Đài Loan. Bà cũng nói rằng sức ảnh hưởng toàn cầu và sức ảnh hưởng quân sự ngày càng tăng của Trung Cộng là một vấn đề đối với an ninh của châu Âu – Đại Tây Dương.

Trong khi đó, Trung Cộng kêu gọi chiếm Đài Loan, cướp công ty làm chip điện tử tối tân thế giới TSMC (Taiwan Semiconductor Manufacturing Co., Ltd)

6) Bốn quốc gia châu Á – Thái Bình Dương lần đầu tiên được mời tham dự cuộc họp NATO, cho thấy NATO đang  tập trung vào mối đe dọa của Trung Cộng

Các nhà lãnh đạo Nhật, Úc, Nam Nam Hàn và New Zealand lần đầu tiên tham dự Hội nghị Thượng đỉnh NATO với tư cách khách mời, điều này thấy rất rõ tầm quan trọng ngày càng tăng của khu vực châu Á – Thái Bình Dương đối với NATO.

Các giới chức Hoa Kỳ cho biết trước Hội Nghị Thượng Đỉnh NATO rằng lần đầu tiên mời 4 nước tham dự, mục đích là cho thế giới thấy rằng cuộc chiến của Nga ở Ukraine “không làm chúng tôi chuyển hướng chú ý khỏi Trung Cộng. Trên thực tế, hoàn toàn ngược lại”.

Vào tuần trước, Thượng Nghị Sĩ Thom Tillis, đồng chủ tịch Nhóm Quan Sát NATO của Thượng Viện Hoa Kỳ cho biết rằng cuộc họp NATO sẽ là một “hội nghị thượng đỉnh khác  thường”. Ông đang đề cập đến việc mở rộng liên minh của NATO và tiếp cận với các đối tác châu Á – Thái Bình Dương để đối kháng với dã tâm toàn cầu của Trung Cộng.

Trả lời phỏng vấn của bảo Washington Post, ông Thom Tillis nói: “Đây là một hội nghị thượng đỉnh khác thường, ngoài việc chúng tôi có hai quốc gia không phải là đồng minh (Phần Lan và Thụy Điển) muốn gia nhập NATO và gia tăng 830 miles biên giới với Nga, chúng tôi cũng có các nước Vành đai Thái Bình Dương đến tham dự, bởi vì NATO đang ngày càng xác nhận rằng Trung Cộng là một mối đe dọa ở đó và việc họ (các nước Vành đai Thái Bình Dương) tham gia hội nghị thượng đỉnh cũng là mang tính lịch sử”.

7) Thách thức của Trung Cộng được đưa vào chiến lược mới của NATO, Bắc Kinh bất mãn.

Lần đầu tiên, việc đối phó với mối đe dọa từ Trung Cộng được vào chiến lược mới của NATO, và 4 quốc gia châu Á – Thái Bình Dương bao gồm Nhật, Nam Hàn, Úc, New Zealand đã được mời tham gia Hội nghị Thượng đỉnh NATO ở Madrid, một lần nữa như kim đâm vào Trung Cộng.

Tại cuộc họp báo thường kỳ hôm thứ Tư (29/06), phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Cộng Triệu Lập Kiên đã chỉ trích chiến lược mới của NATO, nói rằng NATO nên ngừng “vẽ đường ý thức hệ, kích động đối đầu chính trị và ngừng cố gắng phát động một cuộc chiến tranh lạnh mới”. NATO cũng nên “từ bỏ tâm lý Chiến tranh Lạnh, trò chơi có tổng bằng không và cách làm tạo ra kẻ thù”.

Đối với việc các nhà lãnh đạo Nam Hàn và Nhật lần đầu tiên tham dự Hội nghị Thượng đỉnh NATO với tư cách là quan sát viên, ông Triệu trả lời rằng trong những năm gần đây, NATO tiếp tục đột phá các khu vực và lĩnh vực, cổ súy tập thể đối đầu, cộng đồng quốc tế cần hết sức cảnh giác và kiên quyết phản đối điều này. Ông cũng chỉ trích NATO vì “tìm cách kích động đối đầu tập thể, kéo bè kết phái sẽ không thu phục được lòng người, cũng sẽ không thành công”.

Theo Epoch Times