525 nhà yêu nước Việt Nam Quốc Dân Đảng bỏ mình trên trại tù Guyane, Nam Mỹ – sưu tầm: Lê T. Nhân 

Vùng lãnh thổ French Guiana là một tỉnh của Pháp, trước đây dùng để lưu đày tù nhận biệt xứ của các nước bị thực dân Pháp đô hộ. trong thời kỳ thực dân Pháp. Nơi đây cũng là nơi lưu đày người tù nổi tiếng Papillon

Tại sao lại bỏ mình tại Nam Mỹ, nghe ra hơi vô lý nhưng đây là một sự thật được khai phá khi Cộng Sản Việt Nam mua phi thuyền không gian của hảng Lockheed Martin của Mỹ và nhờ  nước Pháp phóng tại địa điểm phóng phi thuyền của Pháp là Guyane (tiếng Pháp là Guiana) ở Nam Mỹ, những phóng viên Việt Nam có cơ hội đến đó mới khám phá ra 525 nhà ái quốc của Việt Nam Quốc Dân Đảng bị thực dân Pháp đày biệt xứ năm 1931, sau cuộc Tổng khởi Nghĩa Yên Bái ngày 10-02-1930 của Việt Nam Quốc Dân Đảng đứng lên đánh đuổi thực dân Pháp giành độc lập cho dân tộc. Họ đã vĩnh viễn ra đi không trở về trên quê hương, họ bị quên lãng trong những người con ưu tú nhất của dân tộc. Những ai còn sống sót thì lập gia đình với người bản xứ và hiện nay có dòng giống Việt đang sống ở Guyane, Nam Mỹ.

Guyane, một tên thật xa lạ với người Việt, tiếng Pháp gọi là Guyane Francaise và tiếng Anh gọi là France Guiana, đây là một lãnh địa của Pháp duy nhất ở Nam Mỹ. Khởi đầu, Guyane là vùng đất sinh sống bởi thổ dân Nam Mỹ, thế kỷ thứ 17 người pháp chiếm một giải đất hẹp nằm giữa Brazil và Suriname, 200 năm sau Napoleon III cần thiết xây dựng một nhà tù để chứa những tù nhân từ nước Pháp và các nước thuộc địa của Pháp. Thứ đến họ cần một số lao công để trám vào sự thiếu hụt nô lệ khi đạo luật nô lệ được chấm dứt ở Pháp năm 1848, do đó Pháp chiếm Guyane gọi là Guyane Francaise.
Từ năm 1852 đến 1946 có khoảng 70,000 tù nhân bị đưa tới Guyane với án khổ sai chung thân biệt xứ.  Hằng ngày từ mờ sáng tinh mơ đến đêm tối người tù phải cực nhọc vất vả đãi vàng dưới sông sâu của Amazon, chặt gỗ trong rừng rậm Amazon. Theo giáo sư Serge Mam Lam Fouck tại ở Đại Học Antilles University in French Guiana lượng định có vào khoảng 25% đến 50% tù nhân chết vì bị bệnh sốt rét, vì đói, vì lao công quá cực nhọc, vì bị hành hung tàn bạo của cai tù….  Ở đây, 525 nhà ái quốc VNQDĐ đã bị Pháp đày khổ sai chung thân biệt xứ năm 1931 đến Guyane Nam Mỹ, sau khi Tổng Khởi Nghĩa 10-02-1930 thất bại.

Nhìn trên bản đồ chúng ta thấy France Guiana phía Bắc bao bọc bởi biển Atlantic, phía Nam giáp ranh với Brazil, phía Tây giáp ranh với Suriname. Diện tích 83,534 km2 (gần bằng 1/4 diện tích Việt Nam) và dân số 209,000 người, thủ phủ tại Cayene, có một dàn phóng phi thuyền của Pháp tại Kourou nằm sát bớ biển Atlantic, chính dàn phóng này đã phóng Phi thuyền Vinasat-1 cho Việt Nam mua từ công ty Lockheed Martin của Mỹ vừa rồi.

(đọc tiếp bài 2: Con Cháu Các Tù Nhân Viễn Xứ)