Kamala Harris: Tăng Cường Quan Hệ Đối Tác Toàn Diện Việt Nam – Hoa Kỳ
Ngày 25/8 trong lúc Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris đang ở Hà Nội, trang web Tòa Bạch Ốc công bố văn bản: “Tăng Cường Quan Hệ Đối Tác Toàn Diện Việt Nam – Hoa Kỳ” (Strengthening the U.S.-Vietnam Comprehensive Partnership)
Văn bản này tiết lộ những thông báo và nội dung trao đổi của bà Kamala Harris tại Việt Nam, đồng thời thể hiện tầm nhìn chiến lược của Mỹ về quan hệ với Việt Nam. Dưới đây toàn văn của tuyên bố trên:
Năm ngoái, Hoa Kỳ và Việt Nam đã kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Trong vài thập niên qua, mối quan hệ song phương đạt được những bước tiến đáng kể, để chúng ta hiện hợp tác trong nhiều vấn đề, bao gồm chống dịch Covid-19 và chuẩn bị cho các mối đe dọa an ninh y tế trong tương lai, biến đổi khí hậu, và giải quyết những di sản chung của chiến tranh.
Chúng tôi đã làm sâu sắc thêm mối quan hệ kinh tế với tư cách là đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam và là thị trường xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam, và sự hỗ trợ lẫn nhau đang cùng mang lại hiệu quả: một nền kinh tế Việt Nam sôi động là rất quan trọng đối với các chuỗi cung ứng mà người Mỹ phụ thuộc vào, một điểm mà Covid-19 càng làm nổi bật khi ngừng sản xuất ở nước ngoài đã dẫn đến khó khăn trong việc vận chuyển hàng hóa trong nước.
Mối quan hệ an ninh của chúng tôi đã mở rộng đáng kể khi chúng tôi ủng hộ độc lập và chủ quyền của Việt Nam, đặc biệt là trong lĩnh vực hàng hải. Hoa Kỳ và Việt Nam cũng đã nâng cao năng lực để ngăn ngừa, phát hiện và ứng phó với các mối đe dọa từ bệnh truyền nhiễm thông qua quan hệ đối tác trong Chương trình An ninh Y tế Toàn cầu. Mối quan hệ đối tác vốn đã bền chặt và ngày càng phát triển giữa hai dân tộc đã giúp gần 30.000 người Việt Nam học tập tại Hoa Kỳ, đóng góp gần 1 tỷ đô-la cho nền kinh tế Hoa Kỳ và gần đây đã có việc mở văn phòng của Tổ chức Hòa bình tại Hà Nội.
Chuyến công du của Phó Tổng thống tới Việt Nam thể hiện cam kết sâu sắc của Hoa Kỳ không chỉ đối với khu vực, mà còn đối với mối quan hệ Hoa Kỳ – Việt Nam. Trong các cuộc gặp song phương với các nhà lãnh đạo Việt Nam, Phó Tổng thống Harris tái khẳng định cam kết của Hoa Kỳ cho một Việt Nam mạnh mẽ, thịnh vượng và độc lập, cũng như một khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do, cởi mở, lành mạnh và kiên cường.
Covid-19 và An ninh Y tế:
Phó Tổng thống củng cố cam kết của Hoa Kỳ trong việc dẫn đầu thế giới trong việc chấm dứt đại dịch Covid-19. Bà đã thông báo về việc tài trợ vaccine Covid-19 mới cho Việt Nam, hỗ trợ quan trọng cho việc phân phối vaccine và mở văn phòng CDC khu vực mới để tăng cường hợp tác an ninh y tế.
Tài trợ vaccine: Nhận thấy thiệt hại nghiêm trọng mà Covid-19 đã gây ra đối với cả hai nước và nỗ lực của Chính quyền Biden-Harris nhằm phục vụ như một kho vaccine cho thế giới, Phó Tổng thống thông báo rằng Hoa Kỳ tài trợ thêm một triệu liều Pfizer đến Việt Nam, nâng tổng số vaccine của chúng tôi cho Việt Nam lên 6 triệu liều.
Hỗ trợ kỹ thuật và chương trình về Covid-19: Thông qua Đạo luật Kế hoạch Cứu hộ Hoa Kỳ (ARPA) và các nguồn hỗ trợ khẩn cấp khác cho đến nay, USAID và CDC đang hỗ trợ Việt Nam ứng phó với Covid-19 với ngân khoản thêm 23 triệu đô-la hỗ trợ, mang lại tổng số hỗ trợ được cung cấp kể từ khi bắt đầu đại dịch lên tới gần 44 triệu đô-la. Sự hỗ trợ này sẽ thúc đẩy việc tiếp cận công bằng và cung cấp vaccine Covid-19 an toàn và hiệu quả, củng cố hệ thống y tế của Việt Nam để ứng phó với Covid-19 và xây dựng năng lực để phát hiện và giám sát Covid-19 và các mối đe dọa dịch bệnh trong tương lai. USAID cũng cung cấp cho Hội Hồng Thập Tự Việt Nam 1 triệu đô-la để giảm tác động và ngăn chặn sự lây lan của Covid-19 trong các cộng đồng dễ bị tổn thương.
Hỗ trợ phân phối vaccine: Bộ Quốc phòng đã cam kết cung cấp 77 tủ đông lạnh vaccine ở nhiệt độ âm cực thấp để hỗ trợ các nỗ lực phân phối vaccine ở tất cả 63 tỉnh thành ở Việt Nam. Các tủ đông này được thiết kế đặc biệt để đáp ứng các yêu cầu bảo quản vaccine khắc nghiệt nhất, nâng cao đáng kể mạng lưới phân phối vaccine quốc gia của Việt Nam.
Hoạt động khẩn cấp: Thông qua cơ quan Giảm thiểu Đe dọa Quốc phòng, Hoa Kỳ đã cung cấp hai Trung tâm Điều hành Khẩn cấp Y tế Công cộng Khu vực, hiện đang hoạt động 24/7 để thu thập và chia sẻ thông tin giám sát Covid-19 thông qua Bộ Y tế.
Ra mắt Văn phòng Khu vực Đông Nam Á CDC mới: Phó Tổng thống đã ra mắt Văn phòng Khu vực Đông Nam Á của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) tại Hà Nội cùng với Phó Thủ tướng Việt Nam và các Bộ trưởng Y tế từ ASEAN và Papua New Guinea. Văn phòng CDC sẽ thúc đẩy an ninh y tế toàn cầu bằng cách duy trì sự hiện diện bền vững trong khu vực, cho phép phản ứng nhanh chóng và hiệu quả đối với các mối đe dọa sức khỏe – bất cứ khi nào chúng xảy ra – và củng cố sứ mệnh cốt lõi của CDC là bảo vệ người Mỹ.
Đối phó biến đổi khí hậu:
Phó Tổng thống cùng các lãnh đạo chính phủ và xã hội dân sự Việt Nam nhất trí về tầm quan trọng của việc ứng phó khủng hoảng khí hậu, tăng cường khả năng chống chịu và hợp tác hướng tới một tương lai năng lượng sạch.
Tận dụng Khu vực tư nhân trong Hành động vì Khí hậu: USAID và Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã ký Biên bản ghi nhớ (MOU) nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của Việt Nam, mở rộng cơ hội thị trường cho các công ty Hoa Kỳ và củng cố chính sách môi trường của Việt Nam. Biên bản ghi nhớ này với VCCI sẽ giúp VCCI cải thiện trọng tâm vào tính bền vững, công nghệ xanh và biến đổi khí hậu. USAID cũng dự định hỗ trợ VCCI xây dựng Chỉ số Xanh để giúp các doanh nghiệp Hoa Kỳ lựa chọn các tỉnh đang đầu tư vào các hoạt động xanh.
Mở rộng Năng lượng sạch và Xe điện: Chính phủ Hoa Kỳ đã công bố Chương trình Năng lượng Phát thải Thấp Việt Nam II (V-LEEP II), một dự án 5 năm trị giá 36 triệu USD của USAID nhằm đẩy nhanh quá trình chuyển đổi của Việt Nam sang một hệ thống năng lượng sạch, an toàn và định hướng thị trường. Dự án sẽ hoạt động để cải thiện quy hoạch năng lượng của chính phủ, tăng cường cạnh tranh để khuyến khích khu vực tư nhân Hoa Kỳ tham gia vào cung cấp dịch vụ năng lượng và tăng cường hệ thống năng lượng sạch. Dự án sẽ giúp Việt Nam mở rộng quy mô áp dụng xe máy điện và thực hiện cơ chế Thỏa thuận mua bán điện trực tiếp (DPPA) cho phép các doanh nghiệp mua điện trực tiếp từ các công ty tư nhân sản xuất năng lượng tái tạo.
Bảo vệ khu vực đồng bằng sông Cửu Long: Thông qua USAID, chính phủ Hoa Kỳ đã khởi động dự án Bảo tồn môi trường sống ven biển sông Mê Kông, một dự án mới kéo dài 3 năm, trị giá 2.9 triệu đô-la với Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN). Dự án này nhằm bảo vệ các sinh cảnh ven biển trọng điểm ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long nhằm phục vụ nghề cá bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu và bảo tồn đa dạng sinh học.
Đẩy nhanh nông nghiệp có ích cho khí hậu: Hoa Kỳ hoan nghênh Việt Nam tham gia Sứ mệnh đổi mới nông nghiệp vì khí hậu (AIM4C), một sáng kiến được công bố tại Hội nghị thượng đỉnh về khí hậu của Tổng thống Biden và sẽ chính thức đưa ra tại COP-26 vào tháng 11 năm 2021. Các bên tham gia AIM4C sẽ cùng làm việc để tăng tốc đổi mới nông nghiệp toàn cầu và áp dụng các công nghệ có ích với khí hậu. Hoa Kỳ và Việt Nam cùng với các đối tác toàn cầu có thể giải quyết những thách thức chung về khí hậu và tạo ra các giải pháp sáng tạo để cải thiện an ninh lương thực và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trên toàn thế giới.
Hỗ trợ Phát triển và Tiếp cận Thị trường:
Phó Tổng thống nhấn mạnh nỗ lực của Chính quyền Biden-Harris nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và cơ hội.
Thúc đẩy doanh nghiệp do phụ nữ và doanh nghiệp do người dân tộc thiểu số làm chủ: Chính phủ Hoa Kỳ đã công bố dự án Cải thiện năng lực cạnh tranh của khu vực tư nhân (IPSC), một nỗ lực hàng đầu của USAID trị giá 36 triệu đô-la nhằm phát triển doanh nghiệp do phụ nữ và doanh nghiệp do người dân tộc thiểu số làm chủ và thúc đẩy tăng trưởng việc làm ở các khu vực nông thôn thông qua việc áp dụng công nghệ mới của Mỹ.
Hỗ trợ Việt Nam chuyển đổi sang nền kinh tế kỹ thuật số: Chính phủ Hoa Kỳ đã công bố Lực lượng nhân sự cho Hệ sinh thái Khởi nghiệp và Đổi mới (WISE), một dự án của USAID cung cấp tới 2 triệu đô-la để hỗ trợ nỗ lực của Việt Nam trong việc chuyển đổi từ một nền kinh tế sử dụng nhiều lao động, kỹ năng thấp sang lực lượng lao động được trang bị tốt hơn để tham gia vào nền kinh tế kỹ thuật số toàn cầu. Xây dựng các kỹ năng kỹ thuật số của Việt Nam sẽ tăng cơ hội giao thương giữa Hoa Kỳ và Việt Nam và sẽ thúc đẩy các công nghệ của Hoa Kỳ.
Giảm thuế đối với hàng xuất khẩu của Hoa Kỳ: Nông dân Hoa Kỳ và các nhà sản xuất thịt lợn sẽ có cơ hội tiếp cận nhiều hơn với thị trường Việt Nam – thị trường xuất khẩu nông sản lớn thứ bảy của Hoa Kỳ – do Việt Nam tích cực xem xét đề xuất của chúng tôi về việc loại bỏ hoặc giảm thuế nhập khẩu theo cơ chế ưu đãi MFN đối với ngô, lúa mì và các sản phẩm từ thịt lợn. Việc cắt giảm thuế quan này cho phép nông dân Hoa Kỳ cung cấp cho Việt Nam các sản phẩm chất lượng và giá cả cạnh tranh đồng thời giúp giảm thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ với Việt Nam.
Nhân quyền và Xã hội Dân sự:
Chính quyền Biden-Harris đang đặt nhân quyền vào trung tâm trong chính sách đối ngoại của chúng tôi và khi ở Việt Nam, Phó Tổng thống Harris nhấn mạnh vai trò thiết yếu của xã hội dân sự đối với sự phát triển toàn cầu.
Thúc đẩy xã hội dân sự và vận động chính sách cơ sở: Hoa Kỳ ủng hộ xã hội dân sự của Việt Nam và ủng hộ quyền tự do ngôn luận, tín ngưỡng và lập hội ở Việt Nam – như Phó Tổng thống đã nêu ra trong các cuộc gặp chính phủ. Ngoài ra, bà sẽ tổ chức một cuộc gặp vào ngày 26 tháng 8 với đại diện của các nhóm vận động cấp cơ sở, trong đó bà sẽ nhấn mạnh vai trò quan trọng của xã hội dân sự như một động lực của phát triển bền vững và thịnh vượng cho tất cả.
Giải quyết các Vấn đề Di sản của Chiến tranh:
Hoa Kỳ và Việt Nam đã vượt qua một quá khứ khó khăn để trở thành đối tác đáng tin cậy. Phó Tổng thống Harris cam kết với các nhà lãnh đạo Chính phủ Việt Nam quyết tâm của chúng tôi trong việc tiếp tục giải quyết các vấn đề di sản chiến tranh chung.
Giải quyết các di sản chiến tranh chung: Hoa Kỳ cam kết cung cấp thêm 17.5 triệu đô-la để khảo sát và rà phá bom mìn chưa nổ (UXO), thể hiện cam kết tiếp tục của chúng tôi trong việc giải quyết các vấn đề di sản chiến tranh. Bộ Ngoại giao cam kết tiếp tục các dự án khảo sát và rà phá bom mìn trên diện rộng, nâng cao năng lực cho trung tâm hành động bom mìn quốc gia và thực hiện các sáng kiến giáo dục rủi ro để cứu người và tạo cơ hội kinh tế.
Hỗ trợ người khuyết tật: Chính phủ Hoa Kỳ, thông qua USAID, đã công bố hai giải thưởng mới cho các tổ chức địa phương của Việt Nam nhằm hỗ trợ người khuyết tật: Nâng cao tiếng nói, Tạo cơ hội II và Nắm lấy tay tôi II. Các dự án này, với tổng kinh phí khoảng 4 triệu USD, sẽ hỗ trợ người khuyết tật bằng cách cải thiện chất lượng cuộc sống và thúc đẩy hòa nhập xã hội. Là một trong những sáng kiến di sản chiến tranh lâu đời nhất của chúng tôi, thuộc Quỹ Nạn nhân Chiến tranh của Thượng nghị sĩ Leahy từ năm 1989, chương trình cho người khuyết tật từ lâu đã trở thành yếu tố cốt lõi của hợp tác song phương.
Hợp tác An ninh:
Hoa Kỳ hỗ trợ Việt Nam tăng cường khả năng thực thi pháp luật và an ninh hàng hải của mình.
Cam kết Đối tác An ninh: Hoa Kỳ và Việt Nam khẳng định cam kết tiếp tục hợp tác an ninh cấp cao nhằm hỗ trợ một Việt Nam mạnh mẽ, thịnh vượng và độc lập, bao gồm các cam kết nhân đạo như Đối tác Thái Bình Dương và các chuyến thăm của các tàu Hoa Kỳ, bao gồm cả Hàng Không Mẫu Hạm.
Tăng cường quan hệ Đối tác Cảnh sát biển: Phó Tổng thống đã thảo luận về mối quan hệ sâu sắc giữa Lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam và Hoa Kỳ, bao gồm cả việc có thể cung cấp một tàu tuần tra độ bền cao thứ ba của Cảnh sát biển Hoa Kỳ, phụ thuộc sự xét duyệt của Quốc hội. Tàu này sẽ bổ sung cho hai tàu khác do Hoa Kỳ cung cấp, một đội gồm 24 tàu tuần tra, căn cứ, cầu tàu, đào tạo thực thi pháp luật và các hoạt động chung khác nhằm tăng cường năng lực của Việt Nam trong việc đóng góp vào an ninh hàng hải ở Biển Đông.
Mở rộng hợp tác ứng phó thảm họa và nhân đạo: Hoa Kỳ và Việt Nam cam kết thiết lập một cuộc trao đổi về chấn thương y tế giữa Quân đội Việt Nam và Bộ Quốc phòng Mỹ để mở rộng năng lực ứng phó thảm họa và nhân đạo, đồng thời hợp tác thúc đẩy chăm sóc bệnh nhân cho binh lính, cựu chiến binh và người dân Việt Nam.
Đầu tư vào quan hệ song phương:
Phó Tổng thống Harris và các nhà lãnh đạo chính phủ Việt Nam tái khẳng định sức mạnh của quan hệ Đối tác Toàn diện Việt Nam – Hoa Kỳ, thể hiện qua việc ký kết xây Đại sứ quán Hoa Kỳ mới và khai trương Tổ chức Hòa bình Việt Nam.
Thành lập Tổ chức Hòa bình Việt Nam: Phó Chủ tịch nước tuyên bố thành lập Tổ chức Hòa bình Việt Nam, đánh dấu kết thúc 17 năm đàm phán, đồng thời mở ra một kỷ nguyên cơ hội mới cho những người Mỹ trẻ tuổi phục vụ ở nước ngoài và thúc đẩy mối quan hệ giao lưu nhân dân giữa hai quốc gia của chúng ta. Tổ chức Hòa bình Việt Nam sẽ chào đón nhóm Tình nguyện viên của Peace Corps ra mắt vào năm 2022.
Ký kết xây Khu phức hợp Đại sứ quán Hoa Kỳ mới: Phó Tổng thống sẽ chứng kiến việc ký kết hợp đồng cho thuê Khu phức hợp Đại sứ quán Hoa Kỳ mới tại Hà Nội, để tượng trưng cho tương lai của mối quan hệ đối tác của chúng ta. Đại sứ quán Hoa Kỳ đã tổ chức lễ kỷ niệm 25 năm bình thường hóa vào năm 2020 và việc chính thức hóa hợp đồng cho thuê cho phép chúng tôi nhìn về phía trước trong 25 năm tới và xa hơn nữa về sự tham gia của Hoa Kỳ tại Việt Nam.
Tăng cường các Quy tắc Quốc tế về Thăm dò Không gian Hòa bình:
Hoa Kỳ và Việt Nam ủng hộ các nỗ lực nhằm đảm bảo các hoạt động không gian được tiến hành một cách có trách nhiệm và bền vững.
Hoa Kỳ và Việt Nam nhận thấy tầm quan trọng ngày càng tăng của không gian trong việc cung cấp lợi ích cho toàn thể nhân loại, giải quyết các thách thức khí hậu và đảm bảo sự phát triển trên Trái đất. Chúng tôi cũng đã trao đổi quan điểm về Thỏa thuận Artemis trong chuyến thăm và thừa nhận vai trò then chốt của hợp tác quốc tế trong việc duy trì môi trường ngoài vũ trụ nhằm tối đa hóa lợi ích mà không gian mang lại. Về vấn đề này, Hoa Kỳ và Việt Nam cam kết tiến hành một cuộc đối thoại không gian dân sự, sẽ diễn ra vào quý đầu tiên của năm 2022, nhằm điều chỉnh các mục tiêu của chúng ta là đảm bảo các hoạt động không gian được tiến hành một cách có trách nhiệm và bền vững.
Hỗ trợ Giáo dục Đại học:
Phó Tổng thống Harris nhấn mạnh cam kết của Hoa Kỳ đối với tương lai của Việt Nam và bản chất lâu dài của quan hệ đối tác Hoa Kỳ – Việt Nam.
Hợp tác cải cách giáo dục: USAID đã công bố Đối tác Cải cách Giáo dục Đại học, một dự án kéo dài 5 năm cung cấp tối đa 14.2 triệu USD nhằm tăng cường giảng dạy, nghiên cứu, đổi mới và quản trị trong ba trường đại học quốc gia lớn nhất Việt Nam. Với các trường đại học Hoa Kỳ và các đối tác khu vực tư nhân, dự án sẽ hỗ trợ các cơ hội kinh tế toàn diện cho gần 150,000 sinh viên Việt Nam nhằm hỗ trợ một Việt Nam mạnh mẽ, thịnh vượng và độc lập với tư cách là một đối tác quan trọng của Hoa Kỳ.
###