Trump: 100 ngày

Sau thắng lợi khá bất ngờ của Donald Trump trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ hôm qua, 08/11/2016, các nhà quan sát tập trung tìm hiểu khả năng hành động trong những tháng cầm quyền đầu tiên của tân tổng thống Hoa Kỳ, mà trọng tâm là đối nội.
Theo AFP, trong thời gian tranh cử, tỉ phú 70 tuổi đã hứa hẹn sẽ có 100 ngày quyết liệt, với 28 biện pháp, nhằm “trả lại cho nước Mỹ tầm cỡ vĩ đại của mình”, chấn hưng kinh tế và bảo vệ nước Mỹ, với bản hợp đồng được gọi là “cách mạng”, mà ông Trump cam kết với cử tri.

Ngày 22/10/2016, hơn hai tuần trước cuộc bầu cử, ông Trump công bố kế hoạch 100 ngày tại Gettysburg, tiểu bang Pennsylvania. Địa điểm đánh dấu bước ngoặt lịch sử trong cuộc Nội Chiến Mỹ với trận chiếm đẫm máu nhất giữa liên quân miền Bắc và liên quân miền Nam. Đây cũng chính là nơi mà tổng thống Abraham Lincoln đọc bài diễn văn hòa giải nổi tiếng Gettysburg năm 1963, tưởng nhớ nạn nhân của cả hai bên tham chiến.

Tổng thống thứ 45 của nước Mỹ sẽ nhậm chức ngày 20/01/2017. Theo các nhà quan sát, chương trình hành động 100 ngày trong diễn văn Gettysburg của Donald Trump tập trung vào các vấn đề nội bộ, các lợi ích kinh tế của nước Mỹ, không có nhiều chi tiết về chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ trong kế hoạch này.

Ông Donald Trump hứa, một khi bước vào Nhà Trắng, sẽ làm rung chuyển hệ thống chính trị nước Mỹ, với việc tấn công ngay lập tức vào điều gọi là “nạn tham nhũng” đang hoành hành tại Washington, đặc biệt với việc giới hạn số nhiệm kỳ của các dân biểu tại Hạ Viện, đình chỉ việc tuyển dụng viên chức của Liên Bang, cấm những người từng phục vụ tại Nhà Trắng và Quốc Hội hoạt động vận động hành lang trong vòng năm năm sau khi rời chính quyền… (các biện pháp số 1, số 2 và số 4). 

Tương lai các hứa hẹn gây sững sốt:

Trong tranh cử, lãnh đạo dân túy (Populism) đã có nhiều hứa hẹn gây sững sốt cho mọi người, như tống khứ hàng triệu dân nhập cư không giấy tờ, xóa bỏ chương trình bảo hiểm y tế “Obamacare” cho người nghèo… Liệu ông Trump có thực hiện được các lời hứa và có đủ khả năng làm việc này ? Sau khi đảng Cộng Hòa giành được đa số tại lưỡng viện Quốc Hội cũng ngày hôm nay, tổng thống vừa đắc cử Donald Trump được coi là sẽ rảnh tay hành động.

Reuters liệt kê một vài hứa hẹn chính của ông Trump. Về nhập cư, Donald Trump hứa sẽ xây “một bức tường khổng lồ” dọc theo biên giới với Mexico, để chấm dứt nạn nhập cư lậu, dự kiến tốn từ 10 đến 12 tỉ đô la (biện pháp số 25). Ứng cử viên Trump hứa hẹn sẽ buộc chính quyền nước láng giềng trả kinh phí, nếu Mexico không trả tiền, Washington có thể tăng thuế nhập khẩu các sản phẩm của Mexico hay giảm tiền trợ giúp quốc tế cho nước này. Ông Trump cũng cam kết sẽ tăng gấp ba lần số nhân viên làm việc trong ngành hải quan, di trú, thành lập các lực lượng đặc biệt để phát hiện người nhập cư không có giấy tờ.

Hiện tại, ở Mỹ có khoảng 11 triệu người nước người không giấy tờ, hoặc quá hạn visa. Theo trang mạng Politico, nếu ông Trump muốn trục xuất hết và xây bức tường ngăn Mỹ với Mexico, Hoa Kỳ sẽ phải chi tổng cộng 166 tỉ đô la. Nếu như nhiều nghị sĩ Cộng Hòa sẵn sàng ủng hộ các biện pháp này, rất có thể họ sẽ phải ngần ngại trước số tiền rất lớn nói trên. Tuy nhiên, trong kế hoạch 100 ngày đầu tiên, ông Trump giới hạn trong việc trục xuất hơn 2 triệu người nhập cư bị coi là “tội phạm”, hủy bỏ visa đối với kiều dân các nước nào không nhận lại dân nhập cư không giấy tờ nước mình bị trục xuất (biện pháp số 17).

Về chương trình bảo hiểm y tế Obamacare, dành cho hơn 30 triệu người Mỹ có thu nhập thấp, ông Trump hứa hẹn sẽ thay thế bằng một văn bản nhằm tăng cường sự kiểm soát của Nhà nước đối với chương trình bảo hiểm y tế liên bang, đồng thời tạo điều kiện cho các công ti bảo hiểm y tế tư nhân (biện pháp số 23). Để làm được điều này, Donald Trump phải nhận được sự ủng hộ của 60 nghị sĩ tại Thượng Viện. Theo các nhà quan sát, việc trực tiếp xóa bỏ Obamacare có thể sẽ gây ra những phản ứng tiêu cực trong một bộ phận lớn cử tri, do vậy nhiều nghị sĩ có thể sẽ dè dặt. Chính quyền Trump có thể sẽ chọn cách không xóa bỏ ngay chương trình này, nhưng hủy hoại nó từ bên trong, bằng cách bổ nhiệm vào các vị trí lãnh đạo của chương trình những người thân cận.

Donald Trump tuyên bố ngay từ ngày đầu tiên, sau khi nhậm chức, sẽ thông báo “ý định thương lượng lại thỏa thuận trao đổi thương mại tự do Bắc Mỹ/NAFTA” và rút ra khỏi Hiệp Ước Thương Mại Xuyên Thái Bình Dương (các biện pháp số 7 và số 8). Trump hứa thúc đẩy chương trình kinh tế nhằm tạo ra 25 triệu việc làm trong vòng 10 năm, đặc biệt nhờ việc giảm mạnh thuế cho giới trung lưu và các doanh nghiệp, với mục tiêu nâng mức tăng trưởng lên đến 4%/năm (biện pháp số 19), tức gấp đôi so với hiện nay.

Nguồn REUTERS