Phá sản: tranh hí hoạ

Sri Lanka không phải là nền kinh tế duy nhất gặp phá sản. Nhiều quốc gia trên thế giới, bao gồm Lào, Pakistan, Venezuela, Guinea, và Việt Nam, đã lên tiếng báo động.

Áp lực kinh tế đã thúc đẩy làn sóng biểu tình, việc vay nợ lãi suất cao ngắn hạn để cung cấp tiền cứu trợ đại dịch Virus Vũ Hán (COVID-19), đã làm chồng chất thêm nợ đối với các quốc gia vốn đang phải khó khăn để phải trả nợ đúng hạn của mình. Theo số liệu của cơ quan quốc tế Liên Hợp Quốc, trong số các quốc gia nghèo nhất thế giới, có hơn một nửa quốc gia đang lâm vào cảnh chật vật trả nợ hoặc có nguy cơ vỡ nợ rất cao.

Nhìn vào tình hình trả nợ của các nước nghèo trong năm 2022, số liệu từ World Bank (Ngân Hàng Thế Giới) cho thấy, các nước nghèo nhất thế giới phải trả tổng cộng 35 tỷ USD nợ cho các chủ nợ nhà nước và định chế tài chánh tư nhân trong năm nay, trong đó 40% phải trả cho Trung Cộng.

Dựa trên dữ liệu này, các nước nghèo sẽ phải trả khoản nợ của Trung Cộng lên tới 14 tỷ USD trong năm nay, đây chỉ là con số có thể thấy trên bề mặt, còn các khoản nợ ngầm của Trung Cộng cho vay thì khó có thể kiểm chứng. Trong tình trạng khó khăn về tài chính, khoản nợ 14 tỷ USD này có khả năng trở thành các khoản nợ khó đòi của Trung Cộng.

Về việc quốc gia nào có thể trở thành Sri Lanka thứ hai, Hãng tin AP điểm tên 10 quốc gia gồm: Afghanistan, Pakistan, Lào, Myanmar, Thổ Nhĩ Kỳ, Lebanon, Zimbabwe, Ai Cập, Việt Nam và Argentina có nền kinh tế cũng đang trên bờ vực phá sản.

Trong số đó, dự trữ ngoại hối của Ngân Hàng Trung ương Argentina ở mức thấp nguy hiểm và tỷ lệ lạm phát năm nay dự kiến ​​sẽ vượt quá 70%.

Trong khi ở Ai Cập, gần ⅓ trong số 103 triệu người sống trong cảnh nghèo đói. Dự trữ ngoại hối của nước này tiếp tục giảm. Các nước như Ả Rập Saudi, Qatar và Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống nhất (nước nhiều xăng dầu) đã cam kết cung cấp 22 tỷ USD tiền gửi và viện trợ như đầu tư trực tiếp.

Tình hình kinh tế với tỷ lệ lạm phát ở Việt Nam đã vượt qua ngưỡng cửa khiến đời sống của nhiều người lâm vào cảnh khó khăn.

Của Lào cũng rất thê thảm. World Bank cho biết, dự trữ ngoại hối của Lào hiện chỉ có 1.3 tỉ USD tương đương với giá trị nhập khẩu chưa đầy hai tháng. Giá cả tăng và tỷ lệ thất nghiệp có thể sẽ dẫn đến gia tăng nghèo đói và phá sản.

Lebanon là một trong những quốc gia mắc nợ nhiều nhất thế giới và nền kinh tế của nước này suy giảm 18% vào năm ngoái, dự báo năm nay gần như sẽ không tăng trưởng.

Tỷ lệ lạm phát ở Zimbabwe đã vượt quá 130% khiến đời sống của nhiều người lâm vào cảnh khó khăn, năm 2008, quốc gia này đã xảy ra siêu lạm phát lên tới 500 tỷ phần trăm. Hiện nay tình trạng này liệu nó có lặp lại hay không, cũng là điều rất đáng lo ngại.

Ngoại trừ Sri Lanka, quốc gia được nhiều người biết đến vì rơi vào bẫy nợ “Vành đai và Con đường”, và dẫn đến sự sụp đổ kinh tế không tránh khỏi. Trong danh sách 9 nước còn lại có thể phá sản mà hãng tin AP đã liệt kê, ngoại trừ việc Afghanistan muốn tham gia “Vành đai và Con đường” nhưng Trung Cộng chưa hồi đáp, các quốc gia còn lại đều tham đã gia vào “Vành đai và Con đường” của Trung Cộng. Việt Nam bến cảng Hải Phóng là nơi tập trung hàng hóa của “Vành Đai, Con Đường”

Học giả Mỹ: Bắc Kinh rơi vào bẫy nợ do chính mình giăng ra

Ông Pei Minxin (hình internet)

Đảng Cộng Sản Tàu (ĐCST) đã đưa ra sáng kiến “Vành đai, Con đường” trên mặt trận quốc tế, và các nước đang phát triển có nền kinh tế mong manh đã rơi vào bẫy nợ. Ông Pei Minxin, một học giả về chính trị kinh tế nổi tiếng người Mỹ từng am hiểu về các vấn đề Trung Cộng, đã có một bài phân tích trên Nikkei Asia, cho biết rằng Bắc Kinh đã cung cấp hàng trăm tỷ USD [bẫy nợ] cho các nước nghèo trong 15 năm qua.

Hiện nay, những quốc gia nghèo này đang phải đối diện với tình trạng vốn đầu tư chảy ra nước ngoài và thiếu lương thực, khiến việc trả các khoản vay của Trung Cộng ngày càng khó khăn. Như vậy, khiến Trung Cộng rơi vào bẫy nợ do chính mình giăng ra. Tuy nhiên, trước mắt Trung Cộng cũng không có lựa chọn nào tốt để thoát ra khỏi cái “bẫy nợ” tự làm này.

​​Trong một bài bình luận được đăng trên Nikkei Asia, ông Pei Minxin đề cập rằng cùng việc Nga xâm lược Ukraine, lạm phát cao, lãi suất tăng và suy thoái kinh tế sắp xảy ra ở các quốc gia giàu mạnh kể cả Mỹ và châu Âu, nhiều nước nghèo đang phải khốn đốn với những khó khăn kinh tế nghiêm trọng nhất kể từ khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008. Những quốc gia nghèo này, vốn đã vay hàng trăm tỷ USD của Trung Cộng trong 15 năm qua, hiện đang phải đối diện với tình trạng khan hiếm vốn, và thiếu lương thực. Chính phủ của những quốc gia thu nhập thấp này thậm chí còn đoán được sẽ không thể trả được các khoản nợ của Trung Cộng, thậm chí một số quốc gia có khoản nợ (Trung Cộng) tích lũy chồng chất còn nhiều hơn những gì đang thấy, ước tính rằng các khoản cho vay không tiết lộ của Trung Cộng dành cho các nước đang phát triển đã chiếm ít nhất 15% GDP của các nước này.

Trung Cộng là chủ nợ lớn nhất đối với các nước nghèo này, và gần 2/3 các khoản vay của các nước này là dành cho việc xây dựng hạ tầng cơ sở. Trong tình hình kinh tế suy thoái ngày nay, các dự án cơ sở hạ tầng đã được xây dựng như đường thu phí, bến cảng và nhà máy phát điện sẽ bị ảnh hưởng đến doanh thu do giảm lưu lượng và tăng chi phí năng lượng, khiến khó có thể bù đắp để trả các khoản vay của Trung Cộng. Ngoài ra, vì các khoản vay của Trung Cộng nếu không trả nỗi, thì thường dùng tài nguyên đất nước để thế chấp, nên rủi ro vỡ nợ trong thời kỳ suy thoái này sẽ tăng lên đáng kể. Nhu cầu giảm sẽ khiến giá hàng hóa chủ lực giảm, hiện giờ chỉ ngoại trừ giá năng lượng như dầu là tăng cao, những nhân tố này cũng khiến cho thu nhập cần thiết để trả nợ bị giảm.

Ông Pei Minxin cho rằng trên thực tế, Bắc Kinh không có lựa chọn nào tốt để thoát khỏi số tiền lớn mà họ đã cho vay làm bẫy, bởi vì trong thời kỳ khủng hoảng kinh tế, việc Trung Cộng gây áp lực trả nợ lên các chính phủ vỡ nợ như Sri Lanka là vô ích và thậm chí phản tác dụng. Bắc Kinh không chỉ bị mất tiền mà còn bị hủy hoại danh tiếng. Nếu các khoản nợ của các nước nghèo bị hủy bỏ hoàn toàn, sẽ dẫn đến thiệt hại lớn cho các ngân hàng quốc doanh của Trung Cộng. Do đó, ông Pei Minxin đề nghị có thể miễn giảm các khoản nợ của các nước nghèo nhất. Đầu tiên, đặc biệt là ở các nước thu nhập thấp ở châu Phi cận Sahara, nơi chiếm khoảng một nửa các khoản cho vay của Trung Cộng, nếu Bắc Kinh có kế hoạch xóa phần lớn nợ, thì có thể ưu tiên cân nhắc đến các nước này.

Ông Pei Minxin nói thêm rằng Trung Cộng cũng có thể lựa chọn cơ cấu lại các khoản nợ, giảm lãi suất và tạm ngừng trả nợ, hoặc thậm chí kéo dài thời hạn cho vay, để tránh nguy cơ vỡ nợ. Đồng thời, Trung Cộng nên hợp tác với các nhà tài trợ và chủ nợ quốc tế khác để giúp các nước đang phát triển vượt qua cơn bão kinh tế toàn cầu sắp ập đến. Cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu hiện nay do Nga xâm lược Ukraine đã khiến lạm phát tăng vọt. Cùng với việc nền kinh tế thế giới đang bị bao phủ nhiều mây mù, Trung Cộng nên chuẩn bị cho cuộc khủng hoảng nợ mà họ đã tạo ra, bây giờ là cơ hội tốt nhất cho Trung Cộng, nhưng điều trớ trêu là kẻ gây ra những vấn đề này cũng lại chính là Đảng Cộng Sản Tàu.

htpps://vietquoc.org theo Associated Press