Lời người post: Bài nhận xét này rất phù hợp với thực tế. Nếu Tập vì tham vọng bị mờ mắt mà xua quân tấn công Đài Loan sớm thì cũng sớm kết thúc đảng Cộng Sản Tàu.

Ít năm gần đây, dồn dập dự báo về khả năng Trung Cộng tấn công Đài Loan trong thời gian sắp tới. Tư lệnh Hải Quân Mỹ Mike Gilday, tháng 10/2022, cảnh báo Trung Cộng có thể đánh Đài Loan ‘‘trước 2024’’. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia có cách nhìn trái ngược. RFI giới thiệu quan điểm của giáo sư Hemant Adlakha, phó chủ tịch Viện Nghiên Cứu Trung Cộng ở Ấn Độ, trong bài ‘‘10 lý do khiến Trung Cộng không thể sớm tấn công Đài Loan’’ trên trang mạng của Nhật The Diplomat, chuyên về chính trị quốc tế.

Chuyên gia Ấn Độ Hemant Adlakha, trong bài viết ngày 20/01/2023, đã so sánh trước hết các phát biểu đằng đằng sát khí của lãnh tụ Tập Cận Bình với phát ngôn của các thành viên khác trong ban lãnh đạo Trung Ương Trung Cộng. Trong bài diễn văn trước Đại hội Đảng Cộng Sản Tàu (ĐCST) lần thứ 20, hồi tháng 10/2022, Tập Cận Bình đã tái khẳng định việc Trung Cộng sẽ “không từ bỏ việc sử dụng vũ lực” để thống nhất Đài Loan. Tập tuyên bố chắc nịch “việc thống nhất hoàn toàn đất nước của chúng ta phải được thực hiện, và điều đó chắc chắn sẽ được thực hiện’’. Phát biểu của lãnh tụ tối cao đã được 2,300 đại biểu hoan hô nhiệt liệt vỗ tay như nổ phòng hội.

Tuy nhiên, bảy tháng trước đó, vào tháng 3/2022, trong kỳ họp Quốc Hội hàng năm, trong báo cáo của chính phủ, do thủ tướng Trung Cộng Lý Khắc Cường trình bày, và trong báo cáo của chủ tịch Hội Nghị Hiệp Thương Chính Trị Nhân Dân Trung Cộng (Chinese People’s Political Consultative Conference) ông Uông Dương, vấn đề Đài Loan, bao gồm cả mục tiêu thống nhất, đã bị hạ thấp một cách đáng ngạc nhiên. Vấn đề Đài Loan chỉ được đề cập một cách ngắn gọn trong chủ đề “chính sách một Trung Hoa”.

Cuộc họp Quốc Hội Trung Cộng thường niên diễn ra chỉ ít ngày sau khi quân đội Nga xâm lược Ukraine (ngày 24/02/2022). Vào thời điểm đó, giới quan sát trên thế giới bắt đầu thảo luận về việc liệu Đài Loan có thể là một Ukraine tiếp theo, liệu Bắc Kinh có theo bước Moscow. Chuyên gia Hemant Adlakha ghi nhận là hầu hết giới phân tích chuyên về Đài Loan đã ‘‘thực tế’’ khi phân tích quan điểm của giới cầm quyền Trung Cộng, tách biệt hai trường hợp Ukraine và Đài Loan.

Quan điểm của Hamada Koichi và Đặng Duật Văn

Về vấn đề này, chuyên gia Ấn Độ dẫn ra quan điểm của hai học giả nổi tiếng Hemant Adlakha và Đặng Duật Văn (Deng Yuwen) như sau:
Thứ nhất là quan điểm của giáo sư chuyên về quan hệ quốc tế, ông Hamada Koichi, từng là cố vấn đặc biệt cho cố thủ tướng Shinzo Abe của Nhật Bản. Vị chuyên gia này từng nhận định, lãnh đạo Trung Cộng Tập Cận Bình nhận thức rõ là việc chinh phục Đài Loan bằng vũ lực rất nhiều khả năng sẽ phản tác dụng. Theo chuyên gia Hamada Koichi, ‘‘vào thời điểm Trung Cộng đang chịu áp lực nghiêm trọng về kinh tế và tăng trưởng đang chậm lại rất mạnh, đây là lựa chọn bất đắc dĩ’’ với đảng Cộng Sản Trung Cộng.

Thứ hai, một ý kiến khác được dẫn ra là của nhà nghiên cứu Đặng Duật Văn (Deng Yuwen), ông vốn là thành viên của Viện Cải Cách và Phát Triển Trung Cộng (China Strategic Analysis Center) – một viện nghiên cứu độc lập tại Trung Cộng có uy tín. Đó là thay vì phát động một cuộc xâm lăng, “Trung Cộng sẽ chọn gây áp lực lên Đài Loan bằng cách sử dụng phối hợp nhiều phương pháp để thúc đẩy việc thống nhất… Quốc gia này có thể sẽ tung ra nhiều chính sách ưu đãi hơn và cố gắng khởi xướng thảo luận về khuôn khổ ‘‘một quốc gia, hai chế độ’’ với các đảng cầm quyền và đối lập của Đài Loan”.  Ông Đặng Duật Văn, được coi là một nhà phân tích nổi tiếng tại Trung Cộng, từng làm phó tổng biên tập của tờ ‘‘Học Tập Thời Báo’’, một tạp chí của Trường Đảng của Ủy ban Trung Ương Đảng Cộng Sản Tàu, và hiện là học giả thỉnh giảng tại Viện Nghiên Cứu Chính Sách Trung Cộng của Đại Học Nottingham, Anh Quốc.

Tóm lại, theo chuyên gia Ấn Độ, không thể phủ nhận mục tiêu thống nhất Đài Loan với Trung Hoa đại lục là một phần không thể thiếu trong mục tiêu “đại phục hưng dân tộc Trung Hoa” của Tập Cận Bình, nhưng điều đó không có nghĩa là Bắc Kinh sẽ quyết định xâm lăng Đài Loan ngay bây giờ. Chính quyền Tập Cận Bình đã nhiều lần đe dọa thống nhất Đài Loan, thậm chí bằng vũ lực nếu cần, nhưng điều đó không có nghĩa là Bắc Kinh sẽ sớm xâm lược Đài Loan trong nay mai.

‘‘Bài học Ukraine’’ và nền kinh tế Trung Cộng đang lao dốc

Đâu là lý do khiến Bắc Kinh khó xâm lược Đài Loan trong thời gian trước mắt? Nhà nghiên cứu Ấn Độ liệt kê ra 10 lý do chính. Hai vấn đề mà chuyên gia Ấn Độ Hemant Adlakha nêu lên hàng đầu là mặt quân sự và mặt kinh tế. Về mặt quân sự, cuộc kháng chiến của Ukraine chống xâm lược Nga cho thấy giờ đây một quốc gia nhỏ bé không dễ dàng bị khuất phục trước một cường quốc. Cuộc chiến ở Ukraine diễn ra từ gần một năm nay, thực tế cho thấy Ukraine có thể tự đứng vững, cho dù có nền kinh tế Ukraine có GDP nhỏ hơn nhiều, và quân đội yếu hơn nhiều so với Nga.

Về mặt kinh tế, Trung Cộng đang đối diện với nhiều khó khăn lớn. Khả năng xuất khẩu của Trung Cộng sang các thị trường châu Âu và Hoa Kỳ đang kém dần, cuộc khủng hoảng về bất động sản ở Trung Cộng quá tệ hại và nghiệt ngã. Ngân hàng Thế giới và Quỹ Tiền Tệ Quốc tế (IMF) dự đoán triển vọng tăng trưởng kinh tế lần lượt là 1.7% và 2.7% trong những năm tới. Đối với bên ngoài, Trung Cộng phải đối diện với sức ép ngày càng lớn của Mỹ về mặt kinh tế, còn ở trong nước, nền kinh tế đang ở trong thời kỳ suy giảm trầm trọng do đại dịch virus Vũ Hán (Covid-19). Tại Trung Cộng hiện đang trong một giai đoạn mở cửa đầy bất trắc và nguy hiểm sau khi thình lình từ bỏ chính sách Zero-Covid tàn bạo.
Do đó, việc tiến hành một cuộc can thiệp quân sự, với các chi phí khổng lồ sẽ là một quyết định liều lĩnh, không ai dám thực hiện.

5 lý do quân sự khiến Bắc Kinh đau đầu

Riêng về mặt quân sự, chuyên gia Ấn Độ nhấn mạnh thêm 5 lý chính đáng khiến Tập Cận Bình rất khó mạo hiểm tấn công Đài Loan. – Thứ nhất là sự khác biệt về tiềm lực quân sự và địa hình của Đài Loan, khiến Đài Loan trở thành mục tiêu khó chinh phục gấp bội so với Ukraine. Đài Loan được “trang bị vũ khí tận răng’’. Khác với Ukraine là một xứ sở bình nguyên, Đài Loan là một đất nước hơn 100 hòn đảo. Với địa hình núi đá của Đài Loan cho phép đào dễ dàng các đường hầm và hệ thống phòng thủ vững chắc… 

Về mặt hỗ trợ quân sự quốc tế, Đài Loan có thể trông cậy được ở Hoa Kỳ, Nhật Bản, Úc , Ấn Độ, và thậm chí các nước châu Âu. Cho đến nay, chính quyền Mỹ vẫn duy trì chính sách “mơ hồ chiến lược” với Đài Loan, tức không khẳng định có trực tiếp bảo vệ Đài Loan bằng quân sự hay không. Tuy nhiên, tổng thống Biden đã nhiều lần khẳng định Mỹ sẽ can thiệp để bảo vệ Đài Loan. Ngày càng có nhiều khả năng Washington không để Bắc Kinh rảnh tay trong bất kỳ chiến dịch quân sự nào chống Đài Loan.

Về phía Nhật Bản cũng tương tự, càng ngày càng quả quyết hơn, chính phủ của thủ tướng Kishida tiếp tục phát triển đường lối của cố thủ tướng Abe, khi ông Abe đã khẳng định rằng: ‘‘một tình huống bất ngờ với Đài Loan cũng là một tình huống bất ngờ với Nhật Bản”. Chính quyền Nhật đang tăng tốc chính sách phòng thủ cứng rắn hơn tại khu vực để đối phó với khả năng xảy ra sbiến cố quân sự bất ngờ với Đài Loan.

Liên Minh Quad và AUKUS, coi Đài Loan như một yếu tố không thể thiếu trong “cơ chế phòng thủ khu vực”,  nếu mạo hiểm xâm lăng Đài Loan, có thể khiến Trung Cộng sẽ phải đối đầu với cả Úc và Ấn Độ. Sự đoàn kết của Liên Âu và phương Tây nói chung đối với Ukraine là một tấm gương lớn cho Trung Cộng. Liên Hiệp Châu Âu (EU) hiện là có giao thương lớn với Trung Cộng, tức là đất hứa của Trung Cộng phát triển chuỗi cung ứng về kinh tế, do đó sự đoàn kết của châu Âu với Đài Loan sẽ buộc Trung Cộng phải trả giá rất đắc.

Rối ren nội bộ và nỗi lo khối ASEAN trở thành thù địch

Chuyên gia Viện Nghiên Cứu Trung Cộng tại Ấn Độ cho biết thêm hai lý do quan trọng khác buộc lãnh đạo tối cao Trung Cộng phải hết sức thận trọng khi quyết định dùng vũ lực chống Đài Loan. Thứ nhất là vấn đề chính trị đối nội và thứ hai là quan hệ với khối ASEAN.

Về chính trị đối nội, theo ông Hemant Adlakha, mục tiêu củng cố quyền lực tuyệt đối trong đảng của Tập Cận Bình còn lâu mới đạt được như ý muốn, cho dù Tập Cận Bình đã dùng chính sách Zero-Covid siết chặt kiểm soát hệ thống 3 trong số 5 năm của nhiệm kỳ nắm quyền vừa qua đã bị nổi loạn “cách mạng trắng”.  Việc tổng thống Nga Putin phải trả giá đắt về chính trị cho cuộc chiến ở Ukraine là tấm gương soi phản chiếu quá rõ đến Tập Cận Bình. Khối ASEAN đang trở thành đối tác thương mại số một của Trung Cộng với tổng trao đổi thương mại lên đến một nghìn tỷ đô la trong vài năm tới. Các nước Đông Nam Á đang ngày càng có thái độ dè chừng với  Trung Cộng. Việc mạo hiểm tấn công Đài Loan có thể buộc các nước Đông Nam Á xoay lưng với Trung Cộng thành kẻ thù.

Mục tiêu thống nhất trước 2049 thực tế hơn

Tóm lại, theo chuyên gia Ấn Độ, Tập từng khẳng định mong muốn thống nhất Đài Loan “ngay trong nhiệm kỳ của mình”,  và mục tiêu thống nhất Đài Loan của Tập cũng không khác với tất cả các lãnh tụ Trung Cộng tiền nhiệm như Mao Trạch Đông, Đặng Tiểu Bình, Giang Trạch Dân và Hồ Cẩm Đào, nhưng ắt chắc Tập cũng hô hào như các lãnh tụ tiền nhiệm, Tập Cận Bình sẽ phải đối diện với thực trạng nếu không muốn nói tự sát.

Chuyên gia Ấn Độ cho rằng, mục tiêu khả thi hơn cả đã được chính lãnh đạo tối cao Trung Cộng đề ra hồi năm 2019, khi Tập Cận Bình tuyên bố trong bài phát biểu nhân kỷ niệm 40 năm “Thông điệp gửi đồng bào ở Đài Loan”. Đó là tình hình chia cắt hai bờ eo biển cần được giải quyết vào thời điểm Cộng Hòa Nhân Dân Trung Hoa kỷ niệm 100 năm thành lập. Tức là vào năm 2049.

Theo Trọng Thành (RFI)