Tin tức quốc tế trong mấy tuần qua rất nóng bỏng, nào là Nhật đang hiện đại hoá vũ khí để ngăn chận Trung Cộng trên biển Hoa Đông,Trung Cộng bất chấp phán quyết của toà Trọng Tài PCA về Biển Đông, Nga-Trung hợp tác tập trận trên Biển Đông, Nhật-Mỹ hợp tác tập trận cũng tài vùng Biển Đông & Hoa Đông, Bắc Hàn phóng hoả tiễn từ tàu ngầm bay xa được 500km nổ trên vùng biển Nhật Bản, thay vì tịt ngòi bay chỉ được 30km như lần thử trước đây và Mỹ-Nam Hàn đang tập trận lớn với số quân tham dự lên đến 75 ngàn… Những người lãnh đạo Putin, Tập Cận Bình và Shinzo Abe của Nhật đều thuộc phe diều hâu, chỉ có Barack Obama hơi “yếu”, vì vậy thế giới đang chờ TT mới của siêu cường mới đoán được chiến tranh có bùng nổ hay chưa!
Các cơ quan nghiên cứu quốc tế CSIS, RAND v.v.. cũng đã có những nhận khá chuyên sâu về một cuộc chiến có thể xẩy ra, dự đoán tình huống khi chiến tranh xẩy ra đều mất mát cho những phe lâm chiến…Ai cũng biết chiến tranh là tàn phá chết chóc…Hitler và những người cần đầu phe Trục Đức-Ý-Nhật thời Đệ Nhị thế chiến cũng biết thế, nhưng tham vọng đã làm họ mờ mắt và Đệ II thế chiến đã bùng nổ. Dưới đây là một vài nhận định của các bình luận gia trên báo chí tây phương:

Trong số ra ngày hôm nay, La Croix đề cập đến căng thẳng tại vùng biển phía đông Trung Cộng, nơi Bắc Kinh đòi hỏi chủ quyền trên hầu hết vùng này. Trong khi đó, một hội nghị thượng đỉnh đang diễn ra từ ngày hôm qua tại Tokyo, giữa ba nước Nhật Bản, Trung Cộng và Hàn Quốc.

Theo nhận định được nêu trong bài viết “Vùng biển đông Trung Cộng, khu vực của mọi nguy hiểm”, các cuộc xung đột quân sự có nguy cơ xảy ra tại khu vực này trong những năm tới. Tác giả bài báo nhấn mạnh : “Vùng biển đông Trung Cộng là một thùng thuốc súng”. Thực vậy, ở phía đông khu vực này là mối căng thẳng giữa Nhật Bản và Trung Cộng với tranh chấp chủ quyền đối với quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Từ hai năm nay, giữa hai nước xảy ra vài trăm “biến cố” cả trên không lẫn trên biển.

Trong tình cảnh căng thẳng trên, cuộc họp giữa ngoại trưởng ba nước vẫn được tiến hành. Bà Valérie Niquet, phụ trách Khu vực châu Á thuộc Quỹ Nghiên cứu Chiến lược Paris nhận định với La Croix : “Trung Cộng đang thử phản ứng của Nhật Bản, quốc gia có quân đội hiện đại hơn Trung Cộng”.

Trong khi ba ngoại trưởng vẫn họp, các cuộc tập trận vẫn diễn ra: Một bên là cuộc tập trận Mỹ-Hàn đã được thực hiện ngoài khơi Hàn Quốc nhằm chuẩn bị đối phó với một cuộc tấn công quân sự từ Bắc Triều Tiên. Hơn 75000 quân nhân đã được huy động tham gia chiến dịch, được tổ chức 3 lần/năm, và tiến hành tại vùng biển quốc tế ở đông bắc Á.

Còn bên kia là cuộc tập trận Nga-Trung sẽ diễn ra ngoài khơi Vladivostok trong vài ngày tới đây. Vì cuộc tập trận năm ngoái đã thành công tốt đẹp nên cả hai nước quyết định tiếp tục. Cuối cùng, là các cuộc tập trận chung Mỹ-Nhật vẫn diễn ra quanh năm. Vẫn theo chuyên gia Valérie Niquet : “Một cuộc chạy đua vũ trang đang diễn ra thật sự tại vùng này và ảnh hưởng đến cả miền nam của châu lục”.

Sự bành trướng của Trung Cộng khiến cả châu Á lo ngại và có thể dẫn đến nguy cơ xảy ra xung đột trên tuyến đường giao thương huyết mạch của thế giới. Dưới sự thúc đẩy của chủ tịch Tập Cận Bình, Trung Cộng đang theo đuổi chính sách xâm lược với đòi hỏi chủ quyền trên hầu hết khu vực chiến lược này mà Bắc Kinh vẫn luôn coi là nằm trong tầm ảnh hưởng và ngang ngược hơn là “lãnh thổ của mình”.

Các nước trong vùng tìm cách bảo vệ theo khả năng. Tuần trước, Indonesia, một nước mạnh về hàng hải và có tranh chấp với Trung Cộng, đã quyết định đặt tên vùng biển xung quanh quần đảo Natuna thành Biển Natuna để bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ. Ngoài ra, nhân dịp Quốc Khánh 17/08, Jakarta cũng cho phá nổ 60 tàu đánh cá nước ngoài, chủ yếu là tàu Trung Cộng, vì đã “đánh bắt trái phép” trong vùng biển này.

Cuối cùng, phải kể đến phiên tòa trọng tài La Haye xét cho Philippines thắng kiện và bác bỏ hầu hết những đòi hỏi chủ quyền của Trung Cộng với “đường chín đoạn”. Bắc Kinh đã bác bỏ phán quyết của tòa và đánh giá phiên tòa là một “trò hề”.

Trong tình hình căng thẳng như vậy, không loại trừ nguy cơ xung đột, dù là cục bộ hay nổ ra trên diện rộng. Bà Valérie Niquet kết luận : “Nếu chủ tịch Tập Cận Bình cho rằng một cuộc phiêu lưu quân sự có thể có lợi cho ông ấy về mặt chính trị nội bộ trong hoàn cảnh nền kinh tế Trung Cộng đang đi xuống và bất ổn xã hội đe dọa chế độ, thì ông ấy dám làm lắm”.