Tầu ngầm chạy bằng diesel-điện lớp Soryu, được trưng bày tại Hội chợ triển lãm MAST- Châu Á 2015, tại Yokohama, Tokyo, ngày 13/05/2015.

Trong cuộc cạnh tranh cung cấp hạm đội tàu ngầm mới cho Úc, Tokyo đã đảm bảo với Canberra là sẽ chuyển giao kỹ thuật được cho là bảo mật nhất, kỹ thuật tàng hình. Sự kiện này mang nhiều ý nghĩa kinh tế – địa chính trị đối Nhật Bản. Một mặt hợp đồng đóng tầu ngầm cho Úc mở ra nhiều triển vọng mới cho ngành công nghiệp quốc phòng Nhật Bản. Mặt khác, Tokyo muốn khẳng định hơn nữa vai trò duy trì ổn định khu vực trước thái độ hung hăng của Trung Cộng.
Trên đây là những nhận định của ông Edouard Pflimlin trong bài phân tích “Tầu ngầm Úc : Nhật Bản thực hiện chính sách sách xuất khẩu”, đăng trên website của Viện Quan Hệ Quốc Tế và Chiến Lược Pháp. Ông Edouard Pflimlin chuyên nghiên cứu về chính sách quốc phòng Nhật Bản và các thách thức địa chiến lược vùng Đông Á.

Trung Cộng xây phi đạo 3km trên đảo mới bồi Chữ Thập tại Trường Sa

Trong năm 2015, châu Á nổi lên thành khu vực duy nhất trên thế giới có chi phí quân sự gia tăng. Bản báo cáo thường niên “Cán Cân Quân Sự 2016 -Military Balance 2016” của Viện Nghiên Cứu Chiến Lược Quốc tế IISS tại Luân Đôn công bố hôm 09/02/2016 đã nhận định như trên. Theo định chế này, nguyên do chủ yếu đến từ ngân sách quân sự ngày càng lớn của Trung Cộng.
Theo IISS, trong năm 2015, chi tiêu quốc phòng chung trên toàn cầu đã giảm 4,2%, thế nhưng châu Á lại đi ngược xu hướng đó, với chi phí quân sự tăng lên, trong đó Trung Cộng dẫn đầu với đà tăng 11% trong ngân sách quân sự. Philippines, một trong những nước bị Trung Cộng chèn ép tại Biển Đông, cũng đôn ngân sách quốc phòng lên cao với mức 10%, cho dù về giá trị tuyệt đối chi phí của Manila chẳng thấm vào đâu so với Bắc Kinh.

Trung Tâm nghĩ dưỡng Sunnylands, California

Thượng đỉnh Mỹ-ASEAN mở ra trong hai ngày 15 và 16/02/2016 tại Sunnylands, bang California, miền tây Hoa Kỳ. Tổng thống Barack Obama tiếp đón 10 lãnh đạo Hiệp hội các Nước Đông Nam Á tại khu nghỉ dưỡng Rancho Mirage. Đây chính là nơi năm 2013 tổng thống Mỹ Barack Obama tiếp ông Tập Cận Bình khi ông này vừa được chỉ định vào chức vụ chủ tịch nước Trung Quốc.
Theo các nhà quan sát, việc chọn đúng địa điểm nghỉ dưỡng Rancho Mirage cho thấy Hoa Kỳ muốn tăng cường quan hệ với các nước ASEAN để làm đối trọng với Bắc Kinh. Trong bối cảnh nhiều thành viên của Hiệp Hội Các Nước Đông Nam Á như Việt Nam, Philippines, Malaysia hay Brunei có tranh chấp chủ quyền biển đảo với Trung Quốc, một số tiếng nói cho rằng, Biển Đông sẽ là một trong hai trọng tâm của thượng đỉnh Sunnylands.

TT Obama trong cuộc họp báo kết thúc thượng đỉnh Đông Á, tại Kuala Lumpur, Malaysia, ngày 22/11/2015

Còn 5 ngày nữa, 15/02 tới, tại Sunnylands, tiểu bang California, tổng thống Barack Obama sẽ tiếp các lãnh đạo 10 quốc gia Đông Nam Á, cũng như tổng thư ký hiệp hội ASEAN, để mở cuộc họp thượng đỉnh giữa Hoa Kỳ với ASEAN trong hai ngày. Đây là lần đầu tiên Hoa Kỳ đón tiếp một cuộc họp thượng đỉnh riêng với ASEAN trên đất Mỹ. Vào năm 2009, ông Obama đã là tổng thống Mỹ đầu tiên gặp toàn bộ 10 lãnh đạo Đông Nam Á khi đến Singapore.
Sunnylands cũng là nơi mà cách đây 3 năm, ông Obama đã tiếp chủ tịch Tập Cận Bình để tìm cách thúc đẩy quan hệ giữa hai siêu cường Mỹ-Trung, nhưng rốt cuộc, cuộc gặp gỡ này đã không giúp cải thiện được bang giao giữa Washington với Bắc Kinh. Nay, chính tại nơi đây, tổng thống Mỹ sẽ tìm cách đối lại Trung Quốc ở vùng Đông Nam Á với việc tăng cường quan hệ giữa Hoa Kỳ với ASEAN.

Khu trục hạm USS Curtis của Hoa Kỳ

Mọi người chờ đợi Mỹ ở Trường Sa, nhưng vào hôm nay, 30/01/2016, Hải quân Hoa Kỳ lại bất ngờ phái chiến hạm tiến vào tuần tra bên trong khu vực 12 hải lý của đảo Tri Tôn, vùng quần đảo Hoàng Sa. Theo Bộ Quốc phòng Mỹ, mục tiêu của chiến dịch vẫn là thể hiện quyết tâm bảo vệ quyền tự do hàng hải.
Theo một phát ngôn viên Lầu Năm Góc, khu trục hạm USS Curtis Wilbur (DDG 54) đã tiến vào và di chuyển bên trong vùng 12 hải lý của đảo Tri Tôn, theo thủ tục “qua lại vô hại”. Tuy nhiên phát ngôn viên Mỹ nhấn mạnh rằng hoạt động của chiến hạm Mỹ nằm trong khuôn khổ một chiến dịch bảo vệ quyền tự do hàng hải, nhằm phản đối “các đòi hỏi chủ quyền quá đáng” của Trung Quốc, Việt Nam và Đài Loan, tức là ba bên đang tranh chấp vùng quần đảo Hoàng Sa.