Lễ nhậm chức của tổng thống, được tổ chức vào ngày 20/1, là một trong những nghi lễ chính trị quan trọng nhất, mang tính biểu tượng cho nền dân chủ Mỹ. Chính vì thế, Tổng thống đắc cử Mỹ cùng đội ngũ tranh cử của ông đang nỗ lực tận dụng cơ hội này nhằm khẳng định hình ảnh và tăng cường sự ủng hộ của người dân.
Thông thường, tổng thể một lễ nhậm chức bao gồm 5 giai đoạn chính: Tổng thống đắc cử tuyên thệ nhậm chức trước người dân tại thềm ở cửa Tây tòa nhà Quốc hội, biểu diễn nghệ thuật và Tổng Thống đọc diễn văn nhậm chức, tiệc buổi trưa tại Quốc hội, Tổng Thống diễn hành trên đại lộ Pennsylvania từ Quốc Hội đến Nhà Trắng vào buổi chiều, Tổng thống và gia đình chuyển đến Nhà Trắng ngay đêm nhậm chức (tùy thuộc vào quyết định của từng tổng thống).

Theo đó, những yếu tố như số lượng khách mời, nội dung bài diễn văn, hay chi phí tổ chức, có ảnh hưởng đến sự thành công của buổi lễ được các phụ tá của ông Trump đặc biệt quan tâm.

Khách mời

Boris Epshteyn, giám đốc truyền thông ủy ban nhậm chức của ông Trump mới đây xác nhận ba trong bốn cựu tổng thống Mỹ là Jimmy Carter, Bill Clinton và George W. Bush xác nhận tham gia lễ nhậm chức. Cựu tổng thống George H. Bush (Bush cha) vắng mặt vì lý do sức khỏe.

Trong khi đó, Tổng thống Barack Obama, người sẽ có bài diễn văn chia tay vào ngày 10/1 tại Chicago, sẽ tham dự cùng vợ theo truyền thống chính trị của Mỹ.

Bất chấp sự thiếu vắng của nhiều ngôi sao ca sĩ hạng A trong đó có Elton John và Celine Dion, đội ngũ phụ tá của ông Trump vẫn mời được những nghệ sĩ được xem là có sức hút lớn đối với dư luận Mỹ, điển hình là giọng ca “thiên thần” 16 tuổi từ America’s Got Talent, Jackie Evancho, người có 5 album nằm trong số 20 album bán chạy nhất nước Mỹ gần đây.

Ngoài ra, nhóm nhảy nữ The Radio City  Rockettes, nổi tiếng với điệu nhảy tung chân theo phong cách của Pháp cùng dàn hợp ca The Mormon Tabernacle, từng biểu diễn trong lễ nhậm chức của các vị tổng thống Lyndon B. Johnson, Richard Nixon, Ronald Reagan và hai tổng thống Bush cũng sẽ có mặt.

Ông Trump được cho là đang nỗ lực hướng tới tầng lớp bình dân Mỹ thay vì quá tập trung đến những nghệ sĩ nổi tiếng. Vài ngày trước lễ Noel, Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ đã kêu gọi những người ủng hộ tập trung thật đông tại Washington nhằm thiết lập một kỷ lục mới trong lịch sử những lễ nhậm chức.

“Cái gọi là những người nổi tiếng trong danh sách A, tất cả họ đều muốn có vé vào lễ nhậm chức của tôi, nhưng hãy nhìn xem những gì họ đã làm cho Hillary, không làm được điều gì cả. Tôi muốn những người dân thường”, ông Trump viết trên Twitter .

Các phụ tá của ông Trump hy vọng sẽ có khoảng 2-3 triệu người có mặt tại công viên quốc gia Mall National để chứng kiến lễ nhậm chức của ông.

Diễn văn

Giống như suốt chiến dịch tranh cử, Stephen Miller , phụ tá cao cấp của Tổng thống đắc cử Mỹ là người chịu trách nhiệm chính chuẩn bị bài diễn văn, đánh dấu thời khắc đầu tiên của ông trên cương vị tổng thống.

Ông Miller, 31 tuổi, được ông Trump thuê từ sớm và từng là cố vấn của Thượng nghị sĩ Jeff Sessions, tiễu bang Alabama, người được ông Trump đề cử làm bộ trưởng Tư pháp Mỹ.

Một nguồn tin thân cận với ông Trump cho biết, để tăng tính thuyết phục và hấp dẫn cho bài diễn văn, Tổng thống đắc cử Mỹ đã làm việc với nhà sử học nổi tiếng Douglas Brinkley và các cố vấn lâu năm của ông như Steve Bannon để tham khảo ý kiến.

Ông Brinkley, trong buổi làm việc, đã gợi ý cho Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ những bài diễn văn của các cựu tổng thống Mỹ được đánh giá có tầm ảnh hưởng lớn đối với Mỹ và thế giới như Abraham Lincoln, Franklin  Roosevelt và John F.Kennedy. 

Chi phí

Trong một bữa tiệc hồi giữa tháng 11/2016, Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump cho biết một nhóm bạn thân của ông bao gồm 20 tỷ phú sẽ chịu trách nhiệm đóng góp, gây quỹ để trang trải cho lễ nhậm chức trang trọng vào ngày 20 tháng 1 năm 2017 tới.

Đứng đầu nhóm này là Tom Barrack, người sáng lập công ty cổ phần tư nhân Colony Capital và là một diễn giả nổi bật tại hội nghị toàn quốc đảng Cộng hòa trong tháng 7/2016. Ông Tom Barrack mô tả Trump là một trong những người bạn thân nhất của mình trong 40 năm.

Trong số 19 người còn lại, có 4 người nằm trong danh sách 400 người Mỹ giàu nhất do Forbes chọn, gồm Sheldon Adelson, Diane Hendricks, Phil Ruffin và Steve Wynn. 

Theo New York Times, riêng chi phí cho an ninh bảo vệ lễ nhậm chức của ông Trump đã lên tới 100 triệu USD.

Trong khi đó Washington Post dự đoán tổng chi phí sẽ rơi vào khoảng 175-200 triệu USD, trong đó nhóm bạn của ông Trump sẽ bỏ ra khoảng 75 triệu USD, còn lại là do ngân sách của chính phủ. Đây là khoản chi phí cho lễ nhậm chức lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ.

Hillary Clinton, ứng viên tổng thống đảng Dân chủ bị đánh bại, sẽ dự lễ nhậm chức của Donald Trump vào ngày 20/1 tới.

Các phụ tá của nhà Clinton ngày 3/1 cho biết Hillary Clinton, cựu ứng viên tổng thống đảng Dân chủ, và chồng bà, cựu tổng thống Bill Clinton, sẽ tham dự lễ nhậm chức của Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump vào ngày 20/1 tới, theo AFP. Cựu tổng thống George W. Bush cùng vợ, bà Laura Bush , cũng có mặt.

“Họ rất vui khi có thể chứng kiến quá trình chuyển giao quyền lực hòa bình, một dấu hiệu của nền dân chủ Mỹ, và tuyên thệ của Tổng thống Trump và Phó tổng thống Pence”, người phát ngôn cho ông Bush cho biết trong một thông báo.

Cựu tổng thống Jimmy Carter xác nhận ông sẽ có mặt trong lễ nhậm chức ngày 20/1. Trong khi đó, cựu tổng thống George H. W. Bush dự kiến không thể tham gia vì lý do sức khỏe.

Những truyền thống trong ngày tổng thống Mỹ nhậm chức  

Trong lễ nhậm chức, các tổng thống Mỹ thường làm theo một số truyền thống như dự lễ cầu nguyện buổi sáng, diễn hành tới Nhà Trắng hay tổ chức tiệc khiêu vũ đêm.

Lễ nhậm chức của tổng thống đắc cử Donald Trump năm nay diễn ra vào ngày 20/1. Trong ngày này, tân tổng thống Mỹ thường thực hiện một số nghi lễ đã thành truyền thống:

Cầu nguyện buổi sáng

Tổng thống Mỹ Franklin  D Roosevelt bắt đầu truyền thống cầu nguyện buổi sáng vào năm 1933. Kể từ đây, rất nhiều đời tổng thống Mỹ khác cũng tiếp nối thông lệ. Tổng thống Barack Obama, George H. W. Bush, George W. Bush, Ronald Reagan hay Harry S. Truman đều dự lễ cầu nguyện buổi sáng tại Nhà thờ Tân giáo St John’s, nằm phia bên kia đường, đối diện Nhà Trắng.

Tổng thống và Tổng thống đắc cử gặp mặt

Tổng thống sắp mãn nhiệm và tổng thống đắc cử có cuộc gặp mặt ngắn tại Nhà Trắng trước khi cùng đi khoảng 3,2 km để tới Tòa nhà Quốc hội Capitol, nơi diễn ra các sự kiện chính của lễ nhậm chức.

Tân phó tổng thống và tổng thống tuyên thệ

Năm nay, tân phó tổng thống Mike Pence sẽ là người đầu tiên lặp lại lời tuyên thệ nhậm chức theo Chánh án Tòa án Tối cao trên bục bên ngoài Tòa nhà Quốc hội. Tiếp đó, tân tổng thống bước lên tuyên thệ. Vì buổi lễ diễn ra ngoài trời giữa mùa đông giá rét nên một số tổng thống trước đây phải mắc áo khoác để giữ ấm. Đặc biệt, năm 1985, tổng thống Ronald Reagan buộc phải chuyển nghi lễ vào trong nhà vì trời quá lạnh.

Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump dường như sẽ tuyên thệ trên Kinh thánh. Lời thề 35 từ phải được đọc chính xác theo Hiến pháp. Năm 2009, ông Obama phải đọc lại lời tuyên thệ vì một từ bị sai vị trí.

Tân tổng thống đọc diễn văn nhậm chức

Tất cả tổng thống đắc cử của Hoa Kỳ từ thời George Washington đều phải đọc diễn văn nhậm chức. Độ dài của từng bản diễn văn rất khác nhau, ngắn nhất là diễn văn nhậm chức lần hai của tổng thống George Washington vào năm 1793 với vỏn vẹn 135 từ và dài nhất là diễn văn của tổng thống William Henry Harrison  vào năm 1841 với 8.445 từ.

Tạm biệt tổng thống mãn nhiệm

Kể từ năm 1977, màn chia tay của tổng thống mãn nhiệm thường được tổ chức trang trọng với trực thăng đón rước, đôi khi còn bằng tàu điện, ôtô hay máy bay phản lực.

Tiệc trưa

Sau màn tuyên thệ là bữa tiệc trưa diễn ra tại Sảnh Statuary  bên trong Tòa nhà Capitol do Ủy Ban Hỗn Hợp Quốc Hội về Nghi lễ Nhậm chức (JCCIC) đứng ra tổ chức. Hoạt động này lần đầu tiên xuất hiện vào năm 1897 nhưng mãi đến năm 1953 mới được duy trì thực hiện như một truyền thống. Lúc bấy giờ, tổng thống Dwight D. Eisenhower cùng vợ và 50 khách mời có bữa trưa gồm các món gà sốt kem, giăm bông nướng ăn kèm khoai tây nghiền.

Lễ diễn hành

Sau khi nhậm chức tại Tòa nhà Quốc hội, tân thổng thống Mỹ sẽ diễn hành trên đại lộ Pennsylvania dài khoảng 3,2 km để tới Nhà Trắng, dẫn đầu một đoàn người hùng hậu, gồm đội nghi lễ quân đội, các nhóm dân sự, ban nhạc diễn hành… Đến trước cửa Nhà Trắng, tân tổng thống Hoa Kỳ và Đệ Nhất Phu Nhân sẽ đứng xem hết lễ diễn hành trên khán đài.

Truyền thống diễn hành ngày nhậm chức có từ thời tổng thống George Washington. Ngày 30/4/1789, ông đi từ Mount Vernon tới thành phố New York với sự hộ tống của dân quân địa phương.

Tiệc khiêu vũ

Washington DC trở nên sống động và náo nhiệt với các tiệc khiêu vũ sau lễ nhậm chức.

Trong ngày nhậm chức năm 2009, ông Obama đã phải tham gia tới 10 buổi tiệc khiêu vũ chính thức. Tuy nhiên, đây vẫn chưa phải con số kỷ lục. Khi nhậm chức vào năm 1993, tổng thống Bill Clinton tổ chức tới 11 bữa tiệc khiêu vũ. Thông thường, trong lần nhậm chức thứ hai, các lãnh đạo tái đắc cử sẽ giảm quy mô tiệc khiêu vũ, song ông Clinton đã đi ngược truyền thống khi cùng đệ nhất phu nhân Hillary Clinton dự đến 14 buổi tiệc nhậm chức năm 1997.