50 năm trận chiến Long Tân…hệ luỵ chưa dứt

April 2024
M	T	W	T	F	S	S
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30

Published 20/08/2016 |

Thánh Giá do quân nhân Úc dựng lên ngày 18/06/1966 tại Long Tân

Trong mấy ngày qua tại Việt Nam có một tin động trời, nhà cầm quyền CSVN thình lình huỷ bỏ Lễ Tưởng Niệm 50 năm trận chiến Long Tân (mặc dù trước đó đã chấp nhận và hợp tác tổ chức). Đó là trận chiến giữa quân đội Úc Đại Lợi chạm súng với CSVN tại Long Tân tỉnh Bà Rịa ngày 18/06/1966. Từ năm 1989, hằng năm các cựu chiến binh Việt Nam của Úc thường đến Long Tân vào ngày này để làm lễ tưởng niệm. Năm nay, nhân dịp 50 năm, chương trình làm lễ lớn với sự tham dự hàng ngàn cựu chiến binh Việt Nam của Úc và thân nhân đến từ Úc chuẩn bị làm lễ tưởng niệm. Nhưng bất ngờ, ngày 16/08, nhà cầm quyền CSVN ra lệnh huỷ bỏ buổi lễ. Sự việc xẩy ra như cú tát vào mặt chính phủ Úc nên Bộ Trưởng Ngoại Giao và Bộ Trưởng Cựu Chiến Binh của Úc đều gửi công hàm phản đối nhà nước CSVN, thủ tướng Úc gọi điện thoại cho Thủ Tướng CSVN bày tỏ sự thất vọng… phút chót, sáng ngày Thứ Năm 18/8/2016, Hà Nội cho phép một nhóm nhỏ gồm tối đa 100 người Úc được đi vào khu rừng cao su thuộc xã Long Tân, huyện Đất Đỏ phía nam Vũng Tàu để “du lịch và đặt một vòng hoa tại Bia Thánh Giá” …
Ngược giòng thời gian 50 năm về trước, chúng ta tìm hiểu trận đánh Long Tân ngày 18 & 19 tháng 06 năm1966 như thế nào?

1- Tình hình tổng quát:

Đáp ứng lời kêu gọi của Tổng Thống Mỹ Johnson, tháng 7 năm 1962 chính phủ Úc gửi 30 cố vấn đến Việt Nam để giúp huấn luyện chiến tranh chống phiến loạn COIN (Counter Insurgency) cho quân đội Việt Nam Cộng Hoà (VNCH). Các khóa huấn luyện này thường được gọi là khóa tác chiến rừng núi sình lầy và thời gian của mỗi khóa là 10 tuần. Quân số này tăng theo thời gian và cường độ chiến tranh. Đến năm 1965 quân số Úc chiến đấu tại Việt Nam (VN) lên đến 1400 và hai năm rưỡi sau quân số Úc lên đến con số ngàn so với các Đồng Minh khác với 7672 binh sĩ.

Tháng 4 năm 1965, tiểu đoàn 1 thuộc trung đoàn Hoàng Gia Úc đã được gởi đến Biên Hòa. Tại đây tiểu đoàn này được tăng cường cho lữ đoàn 173 Nhảy Dù Mỹ trong các cuộc hành quân tại chiến khu D. Năm tháng tiếp theo sau đó, 1 pháo đội đại bác 105 ly và một chi đoàn thiết vận xa M 113 được gửi thêm sang để tăng cường cho tiểu đoàn 1. Đến tháng 3/1966 chính phủ Úc quyết định gửi 2 tiểu đoàn 5 và 6 thay thế tiểu đoàn 1 hết nhiệm kỳ phục vụ tại VN. Tháng 10 năm 1967, một tiểu đoàn thứ 3 được gửi sang VN cùng với một chi đoàn chiến xa Centurion.

Với quân số gia tăng, Úc Đại Lợi muốn hoạt động độc lập tại VN. Tỉnh Phước Tuy với diện tích giới hạn thích hợp với cấp trung đoàn mà Úc có thể cung cấp và đảm nhận. Thêm bào đó tỉnh Phước Tuy là một tỉnh chịu ảnh hưởng Cộng Sản lâu đời, hiện tình là một vùng xôi đậu. Chính phủ VNCH hy vọng rằng với thành tích chiến tranh chống du kích tại Mã Lai, quân đội Úc có thể bình định được tỉnh này nên thỏa thuận với Bộ chỉ huy quân sự Mỹ (MACV) giao vùng tỉnh Phước Tuy và Vũng Tàu cho Úc.

Các binh sĩ Úc trong trận chiến Long Tân ngày 18 & 19/06/1966

Các đơn vị Úc chính thức nhận khu chiến thuật Phước Tuy – Vũng Tàu vào tháng 5/1966. Tất cả các đơn vị Úc được tổ chức thành Lực Lượng Đặc Nhiệm (LLĐN) lấy danh hiệu là Lực Lượng Đặc Nhiệm số 1 (1 ATF). Núi đất được chọn làm căn cứ đóng quân của LLĐN 1 Úc. Chỉ huy trưởng LLĐN 1 của Úc là Chuẩn tướng O.D. Jackson, là một quân nhân chuyên nghiệp, chuẩn tướng Jackson đã tham dự Đệ Nhị thế chiến và chiến tranh Triều Tiên, ông cũng là người đầu tiên đến VN giử chức vụ trưởng nhóm cố vấn Úc. Sau đây là thành phần các đơn vị của LLĐN 1 Úc Đại Lợi:

Bộ binh: 2 tiểu đoàn 5 và 6
Pháo binh cơ hữu: 2 Pháo đội súng đại bác 105 ly là pháo đội 161 Tân Tây Lan và pháo đội 103 Úc.
Pháo binh tăng phái: Pháo đội A, tiểu đoàn 2/35 Mỹ với các đại bác 155 ly trên xe tăng M 109.
Chiến Xa: 1 Chi đoàn thiết vận xa M 113
Không trợ: Phi đoàn 35 Caribou và phi đoàn 9 trực thăng UH 1B Uroquois.

2-Diễn tiến trận đánh:

Theo tin tức tình báo thì lực lượng Cộng Sản trong vùng gồm tiểu đoàn D445 cùng với 2 trung đoàn 274 và 275 thuộc sư đoàn 5 CSBV. Tiểu đoàn D445 có 5 đại đội từ C1 đến C5 với quân số khoảng 400 người. Trung đoàn 274 là trung đoàn đã dự trận đánh Bình Giã năm 1964.

Vài tuần lễ trước ngày 17/8/1966 tình báo dã chiến của Úc bắt được tín hiệu truyền tin di chuyển về phía nam của căn cứ Núi Đất. LLĐN 1 tung ra nhiều cuộc hành quân tuần tiểu thám thính nhưng không tìm ra được một dấu hiệu nào của địch trong vùng.

Trận Long Tân bắt đầu vào đêm 16 rạng 17 tháng 8/1966. Trung đoàn 275 VC pháo kích hơn trăm quả đạn súng cối vào vị trí pháo đội 103. Kết quả của trận pháo kích này gây cho 24 binh sĩ bị thương, một trong số bị thương này chết vì vết thương quá nặng.

Rạng đông ngày 17/08 đại đội B tiểu đoàn 6 được tung ra hành quân tìm các trọng pháo địch. Đại đội B đóng quân qua đêm tại vùng hành quân. Khoảng 12 giờ trưa ngày 18, đại đội B được đại đội D thay thế. Liền sau đó, đại đội D được lệnh của tiểu đoàn càn quét về hướng Đông trong phạm vi yễm trợ của pháo binh. Đại đội lấy đội hình chữ Y, trung đội 11 cánh phải, trung đội 10 cánh trái, ban chỉ huy đại đội đi giữa phía sau và trung đội 12 trừ bị đoạn hậu. Lúc gần 4 giờ chiều, một toán gồm 6 tên VC đi ngay vào đội hình của trung đội 11. Tiểu đội tiền sát nổ súng và bắn chết một VC ngay tại chổ, tịch thu 1 súng AK 47, 5 tên còn lại chạy tán loạn lẩn trốn. Trung đội 11 mở rộng đội hình lục soát và tiếp tục tiến quân. Liền theo đó VC pháo kích súng cối vào đội hình tiến quân của đại đội nhưng tất cả các quả đạn đều chệch về phía Đông. Sĩ quan tiền sát viên gọi pháo binh phản pháo.

3- Chạm địch và Đại Đội bị bao vây:

Quân đội Úc bị CSVN bao vây & tấn công

Trong khi đại đội bị chậm lại để phản pháo thì trung đội 11 vẫn tiến nên đã tách rời đội hình đại đội khá xa và chạm súng nặng với địch. Sáu binh sĩ Úc thuộc tiểu đội đi đầu bị tử thương ngay tức khắc. Trung đội 11 liền thu gọn lại trong đội hình phòng thủ chận đứng ngay đợt xung phong của địch. Đại đội trưởng ra lệnh cho tiền sát viên gọi pháo binh yễm trợ và điều động trung đội 10 từ cánh trái tạt qua hông trái của trung đội 11 yễm trợ trung đội 11 rút về đội hình phòng thủ của đại đội. Nhưng trung đội 10 cũng chạm súng với địch phải dừng lại cố thủ. Đại đội trưởng điều động trung đội 12 bọc bên phải giải vây cho trung đội 11 đồng thời gọi tăng viện và không trợ nhưng khi khu trục đến không nhận định được mục tiêu vì trận mưa tầm tã và rừng cao su nên trút bom xuống hơi xa vùng chạm súng về phía đông. Cuộc oanh kích này đúng vào vùng đóng quân của trung đoàn 274 làm các đơn vị hậu tuyến địch bị rối loạn.

4- Phản công

Tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn 6 ra lệnh cho đại đội B vừa mới trở về đến căn cứ Núi Đất trở lại ngay

Quân đội Úc phản công

tăng viện cho đại đội D và đồng thời chính tiểu đoàn trưởng chỉ huy đại đội A và chi đội thiết vận xa đánh bọc lên ngang cạnh xườn địch giải vây đại đội D. Tiểu đoàn D445 bị đánh bất ngờ từ phía sau bị thiệt hại nặng, vòng vây bị chọc thủng và lực lượng tùng thiết bắt tay với đại đội D. Tàn quân của tiểu đoàn D445 chạy về hướng đông bị đại đội B vừa tiến đến truy kích và bị bắn hạ gần hết.

Các đại đội bắt tay với nhau mở rộng đội hình thành vòng đai an ninh cho trực thăng đến tản thương và tiếp tế.

Toàn bộ tiểu đoàn 6 đóng ̣quân tại chổ qua đêm. Đây là một lực lượng hùng hậu sẵn sàng đương đầu với bất cứ một cuộc tấn công nào của địch. Nhưng đêm đó địch quân đã rút lui.

Ngay sau đó một cuộc hành quân qui mô gồm Lữ đoàn 173 nhẩy dù Hoa Kỳ, một tiểu đoàn TQLC Hoa kỳ cùng với một số tiểu đoàn quân đội VNCH và tiểu đoàn 5 Hoàng gia Úc được tung ra mang tên Toledo càng quét toàn vùng. Tình báo Úc cho rằng 2 trung đoàn và BCH của Sư Đoàn 5 CS vẫn còn trong vùng và ước đoán cuộc hành quân này sẽ có những cuộc đụng độ lớn. Nhưng trong suốt cuộc hành quân không một đụng độ nào.

5- Kết quả và nhận xét:

Úc đã mất tất cả 17 binh sĩ, phía CS bỏ lại chiến trường 245 xác chết cùng với 2 đại bác 57 ly không giật, 4 súng chống chiến xa B 40, 1 thượng liên 12.7 ly, 7 trung liên RBD, 1 trung liên BAR, 33 tiểu liên AK47, 1 tiểu liên PPSh, 1 tiểu liên Thompson, súng trường SKS, 2 carbine M1, 1 garant M1cùng với hơn 10,500 đạn các loại, 300 lựu đạn, 40 đạn súng cối và 22 đạn đại bác không giật. Trong cuộc hành quân này pháo binh đã tác xạ tất cả 2639 đạn 105 ly cùng với 155 ly yễm trợ cho đại đội D. Trung đoàn 275 của CSVN khi bao vây đại đội D cũng bị thiệt hại nặng khi tung ra các đợt xung phong vào vị trí cố thủ cùa đại đội D. Các đợt xung phong biển người của địch đều bi hàng rào cản pháo binh yễm trợ tiếp cận chận đứng, một số cán binh địch vượt qua khỏi bức tường lửa đều bị bắn hạ. Trung đoàn trừ bị 274 phía sau bị khu trục oanh kích cũng bị thiệt hại không ít. Về sau tù binh do quân đội Mỹ bắt được khai là trong trận Long Tân thiệt hại của CS lên đến khoản 500 chết và 750 bị thương.

Nhận xét về trận Long Tân, tướng Westmoreland viết (A Soldier Reports): “Trận chiến dữ dội nhất liên quan đến quân đội Úc đã bắt đầu vào cuối mùa hè 1966 khi một đại đội chạm trán với một lực lượng địch khoảng 1500 người trong khi đang càn quét một đồn điền cao su. Suốt ba giờ dưới cơn mưa nhiệt đới khiến không yểm chiến thuật bị ngăn cản, đại đội với hơn 100 binh sĩ đã đánh bại nhiều đợt tấn công biển người của địch. Khi đạn dược gần cạn, các phi công trực thăng Úc đã can đảm vượt qua lưới đạn địch để tiếp tế. Nhờ tiếng mưa rơi át tiếng động cơ, đại đội A với các thiết vận xa có thể tiến đến gần đại đội đang bị bao vây trước khi VC có thể phát giác. Sau đó lực lượng tăng viện đã tấn công khiến quân địch bị tán loạn, bỏ lại 265 xác chết.”

Tài liệu tham khảo và trích dẫn: (1) Bách Khoa Toàn Thư Wikipedia (2) “The Battle of LongTan by the men who were there ‘ by Major Harry Smith MC who commanded Delta Six at Long Tan (3) “Vietnam The Battle of Long Tan” (4) “A Soldier Reports” W.C. Westmoreland

Huỳnh Bửu Sơn